آموزش کار با افکت میکسر دایناکورد

پخش 1- افکت ها:

میکسر دایناکورد دارای دو افکت است که هر دو بیت ریت 24 بیت استریو دارند. افکت های 1 و 2 هر کدام 100 برنامه ی از پیش تعیین شده و تا حدودی قابل تنظیم و همچنین 20 جایگاه افکت خالی، برای ایجاد افکت مورد نظر و یا حتی تنظیم دستی نیز در دسترس کاربر می گذارند. هر کدام از افکت ها، دو عدد دکمه ی بالا و پایین دارند که مجموعا 4 دکمه می شود. کارایی های زیاد دیگری نیز دارند. مجموع این 100 افکت، به ۴ دسته تقسیم می شوند:

دسته اول افکت ها، افکت های برگشتی و یا نام دیگر آن ها افکت های هال است. تصور کنید در یک ساختمان خالی، شروع به فریاد زدن می کنید، صدا هایی که در آن جا به شما بر می گردند، صدای هال گفته می شود. افکت های 1 تا 20، متعلق به افکت های هال هستند. افکت هایی که یکی از معروف ترین آنها، افکت 5 است. بقیه افکت ها، از شماره 20 تا 41، مربوط به برگشت صدا به همراه اکو هستند و افکت های 41 تا 60 نیز مربوط به افکت اکورد یا افکت کورس است. کارکرد افکت کورس به این گونه است که تظاهر میکند که ساز های بیش تر از یک ساز در حال نواختن است. افکت های 61 تا 100 نیز افکت های اسپشیال هستند که شامل افکت های تاخیر و بازگشت هستند.

افکت های پیش فرض برای میکسر داینا 3، برای افکت 1، عدد 5 و صدای هال مانند است و برای افکت 2، عدد ۵۵ برای اکو و تاخیر 230 میلی ثانیه ای و همینطور با درصد تکرار40٪ است. اما شما امکان تغییر این حالت پیش فرض را دارید. برای تنظیم هر افکت، از دکمه بالا(up) و دکه پایین (down) استفاده می شود.

درگاه پدال پای افکت ها:

فرض کنید شما در یکه مجلس هستید که ابتدا باید سخنران صحبت کند، سپس قاری قرآن، قرآن بخواند و دوباره بعد از آن سخنران صحبت کند. حالا اگر صدای سخنران افکت اکو داشته باشد ، شنوندگان حرف هایش را به درستی نمی شنوند و اگر افکت اکو خاموش باشد صدای قاری، رسا نخواهد بود.

میکسر دایناکورد این امکان را به کاربران خود داده است تا با استفاده از یک درگاه هدفون که در آن تعبیه شده، بتوانند یک پدال پایی به آن متصل کنند و هر زمانی که می خواهند، افکت ها را خاموش و یا روشن کنند. البته کار با این پدال، یک شرط دارد و آن روشن بودن کلید های روشن و یا خاموش افکت ها است.

درگاه های ارسال سیگنال افکت ها:

این درگاه به امکان استفاده از چند افکت را همزمان میدهد. به اینگونه که اگر بخواهیم همه ی خط ها را به یک یا دو افکت وصل کنیم. و یا اگر نخواهیم از افکت های خود داینا 3 بهره ببریم و یا علاوه بر بهره گیری از افکت داینا، افکت های خارجی نیز استفاده کنیم. و یا به طور مثال بخواهید خط های که ولوم fx 1 باز دارند را به دو افکت اکولایزر و دیگری افکت تاخیر، و خط fx 2 را فقط به اکولایزر، می‌توانید یا استفاده از این درگاه های ارسال fx، سیگنال های برگشتی را به کانال های استریو بدهید.

ولوم های کنترل درگاه های ارسال سیگنال ها:

این ولوم ها که به آن ها fx1send و fx2send می گویند، می توانند حجم صدا های ارسال شده به درگاه هایشان را کنترل کنند.

ولوم های ارسال افکت های 1 و 2 به آکس های 1 و 2  و مانیتور های 1 و 2:

چهار ولومی که رنگشان زرد است، تعیین میکنند تا افکت های داینا 3 به چه میزان می توانند به خط های آکس ارسال شوند. اگر این ولوم ها کاملا به چپ باشند، معنی آن بسته بودن خواهد بود.

چهار ولوم آبی رنگ ، نشان دهنده حجم ارسال شده افکت ها به مانیتور ها هستند و این ولوم ها پری فیدر افکت نیز هستند.

 چراغ پیک افکت ها:

این چراغ قرمز رنگ، تنها زمانی روشن می شوند که سیگنال ارسال شده توسط خط ها به افکت ها بسیار قوی باشد، و در حد کلیپ کردن باشد. اگر افکت به اشباع برود و صدا را کلیپ کند، این کلیپ با اعوجاج بسیار زیاد تری همراه خواهد بود و صدا خراب می شود. برای تنظیم این افکت، ابتدا باید فیدر های سبز افکت را روی 5 دسی بل قرار داد و سپس آرام آرام ولوم های افکت خطی که به آن منبع صدا همانند یک آهنگ و یا میکروفن وصل است( در میکروفن یک دو کنید) را آرام آرام زیاد کنید، کمی چراغ پیک در حد چشمک ضعیف که روشن شد، از آن، ولوم افکت خط را بیش تر نکنید، اما اگر تا آخر ولوم ها را زیاد کردید و پیک افکت روشن نشد، از فیدر های افکت استفاده کنید و آنها را زیاد تر کنید.

 کلید روشن و خاموش کردن افکت ها fx on/off:

این کلید اصلی روشن یا خاموش بودن افکت ها به همراه یک نشانگر ال ای دی سبز در کنارش است که همانند یک پدال پا، به روشن بودن این کلید، توانایی روشن/خاموش کردن ( در واقع فعال یا غیر فعال کردن افکت) را دارند.

کلید pfl:

روشن کردن این کلید زرد رنگ، باعث می شود که سیگنال خروجی افکت ها، به درگاه هدفون ها به صورت پری فیدر بروند.

فیدر اصلی افکت ها:

این فیدر ها که برای قسمت مستر ها هستند، سبز رنگ هستند و خروجی افکت ها به مستر را کنترل و همانند خط های این میکسر دارای بهره ای از –∞ تا 10 دسی بل دارند.

بخش 2 – خروجی های کمکی یا همان آکسیلاری(آکس ها):

این دستگاه دایناکورد، دارای دو عدد خروجی اکسیلاری است که می توانند برای اتصال به باند های اکتیو، ضبط کننده ها، تقویت کننده ها، میکسر های دیگر، افکت ها و …. استفاده شوند. ولوم های اکس و فیدر ها زرد رنگ هستند.

 درگاه های ارسال آکس:

در این درگاه ها، خروجی های مونو با نام های aux1send و aux2send و سیگنال هایی که ما به آکس ها از هر خطی ارسال می کنیم، نشان می دهند و ترجیحا از فیش های بالانس شده برای اتصال به این درگاه ها استفاده می شود.

کلید پست آکس aux post:

کلیدی که قابلیت پری فیدر بودن یا پست فیدر بودن را فعال می کند و در کنار خود یک ال ای دی نشانگر زرد رنگ دارد. اگر این کلید فعال باشد سیگنال کانال های دارای ولوم آکس باز به فیدر وابستگی پیدا می کنند و اگر غیر فعال باشند این سیگنال به فیدر کانال خود، وابستگی نخواهد داشت.

کلید بی صدا:

کلید بی صدا و یا همان  mute، یک نشانگر ال ای دی قرمز رنگ در کنار خود دارد، اگر فعال شود، حتی با باز بودن فیدر ها و ولوم ها، از ارسال شدن سیگنال به خروجی های آکس جلوگیری میکنند. این کلید روی سیگنال ارسال شده به هدفون تاثیری ندارد.

کلید ارسال به هدفون یا pfl:

این کلید که سیگنال موجود در خط آکس ها را به درگاه خروجی هدفون به صورت پری فیدر نسبت به فیدر های زرد رنگ و اصلی آکس ها ارسال می کند. اگر این کلید را فعال کنید، صوت سنج قسمت مستر، کانال چپش به نشان دادن میزان سطح خروجی هدفون ها اختصاص میابد و کانال راستش، به نشان دادن میزان سطح خروجی مستر، اختصاص میابد.

فیدر اصلی آکس ها:

این فیدر ها آخرین کنترل کننده های آکس ها هستند، و حجم صدای ارسالی به خروجی های آکس را کنترل میکنند، و همانند دیگر فیدر ها ، دارای بهره ای از  –∞ تا10 دسی بل دارند.

بخش 3 – خروجی های مانیتور ها:

دایناکورد علاوه بر اضافه کردن خروجی های آکسیلاری، دو خروجی دیگر به نام های مانیتور 1 و 2 قرار داده است که به طور اختصاصی برای اتصال باند های اکتیو و یا آمپلی فایر به مانیتور های صحنه است که البته می توان استفاده های دیگری نیز از آن ها برد.

خروجی های مانیتور ها:

دایناکورد برای اتصال هر چه راحت تر تعداد بیش تر مانیتورینگ، چهار درگاه خروجی برای مانیتور ها قرار داده است. نوع این درگاه ها، یکی xlr و دیگری بنون است، که بهتر است از نوع بالانس شده آن ها استفاده گردد.

فیدبک فیلتر:

عمل مانیتور کردن صدا، احتمال فیدبک شدن صدا را بالا خواهد برد. پس بسته به نوع مکان، این فیدبک می تواند از فرکانس های بم و یا زیر باشد. فرکانس های بم بیشتر فیدبک توسط محیط می شوند و فرکانس های زیر، بیشتر توسط میکروفن. و همچنین معلوم نیست دقیقا چه فرکانسی فیدبک خواهند شد.

قسمت فیدبک یک کلید با نشانگر سبز موجود است که این فیلتر را فعال و یا غیر فعال میکند و یک ولوم تنظیم فرکانس که از 70 هرتز تا 7 کیلو هرتز مدرج است و فرکانس فیدبک را می توان توسط آن تنظیم نمود. و خود این فیلتر نیز یک فیلتر میان نگذر با فرکانس متغیر توسط همین ولوم و شیب بسیار زیاد، برای جلوگیری از کاهش کیفیت صدا در مانیتور ها است.

کلید بی صدا:

وظیفه این کلید قرمز رنگ قطع صدای ارسالی به درگاه های خروجی مانیتور ها است که در صورت فعال بودن pfl، صدای ارسالی به هدفون ها را قطع نمی کند.

کلید pfl:

وظیفه این کلید با نشانگر زرد رنگ فرستادن سیگنال های موجود در مانیتور ها به خروجی هدفون است. اگر این کلید فعال شود، صوت سنج قسمت مستر، کانال چپش به نشان دادن میزان سطح خروجی هدفون ها اختصاص میابد و کانال راستش به نشان دادن میزان سطح خروجی مستر.

فیدر مانیتور ها:

قسمت پایانی، فیدر مانیتور ها هستند. این فیدر های آبی رنگ ، وظیفه ی کنترل حجم صدای ارسالی به مانیتور ها را دارد و بهره آن از بازه -∞ تا 10 دسی بل است.

همانطور که در مقالات قبلی اشاره شد، باند ها دارای دو نوع اکتیو و پسیو می باشند و ساختار داخلی آن ها می تواند 2way یا فول رنج باشد. همینطور جنس بدنه ی باند می تواند از جنس چوب یا فایبرگلاس باشد که در این مقاله قصد داریم هریک از آن ها را به طور جداگانه مورد بررسی قرار بدیم.

فرض کنید شما یک مهندس صوت هستید و می خواهید یک باند به سلیقه ی خود طراحی کنید، پس گام به گام به ما همراه باشید.

طراحی باند

قبل از هرچیزی ، همانند هر طراحی دیگری، می بایست این اصل را در نظر بگیریم که هدف و توقع ما از طراحی باند چیست، آیا کیفیت در باند اولویت است یا هزینه ی کم، شدت صدا اهمیت دارد یا تفکیک و شفافیت صدا، آیا قرار است مکان باند ثابت باشد یا به صورت پیوسته جابجا خواهد شد. حال ما فرض را بر این می گیریم که می خواهیم یک باند تمام عیار که بر اثر جابجایی مداوم هم مقاوم باشد را طراحی کنیم. پس به سراغ مرحله ی اول می رویم.

باند فول رنج یا 2way ؟

باند های فول رنج تنها از یک بلندگوی داخلی تشکیل می شوند و همه ی صدا ها و فرکانس های تولیدی از آن خارج می شوند. باند های فول رنج از آنجایی که می بایست هم صدا های زیر و هم صدا های بم را تولید کنند، فیزیک شان به گونه ای طراحی می شود که بتوانند این کار را انجام دهند، به طور مثال هرچه اندازه ی بلندگو کوچک تر باشد، پخش صدا های بم سخت تر و در مقابل پخش صدا های تریبل آسان تر خواهد شد. با توجه به این توضیحات نمی توان از یک اسپیکر فول رنج توقع زیادی داشت، چرا که قطعا در پخش فرکانس های خیلی پایین یا خیلی بالا موفق نخواهد بود و قالبا صدا های میانی را پخش خواهد کرد. پس اگر می خواهیم یک باند تمام عیار طراحی کنیم نیاز به فناوری 2way خواهیم داشت.

مختصری از فناوری باند 2way

در فناوری ساخت باند 2way از یک ووفر و تیوتر جدا و همینطور یک یا دو کراس آور استفاده می شود. ووفر معمولا یک اسپیکر 8 تا 15 اینچ با توانایی ویژه در پخش صدا های بم می باشد و تیوتر یک اسپیکر کوچک با اندازه ی 0.5 تا 3 اینچ جهت پخش صدا های زیر و تریبل می باشد که به همراه کراس آور که یک قطعه الکترونیکی می باشد هر سه داخل باکس باند قرار می گیرند. کراس آور صدای دریافتی را تفکیک و در اختیار ووفر و تیوتر قرار می دهد که نتیجه ی این تلاش یک صدای بسیار با کیفیت با بیس و شفافیت بالا در صدای خروجی باند خواهد بود.

بلندگو دکوراتیو ۲way

اکتیو یا پسیو؟

پس از انتخاب نوع بلندگو داخلی و سایز آن، نوبت به تصمیم گیری در مورد تغذیه این باند خواهد رسید. شما می توانید برای راه اندازی باند از آمپلی فایر و پاور میکسر که یک دستگاه مستقل است استفاده کنید و مدیریت باند رو هم به همان دستگاه مرکزی بسپارید که در این صورت یک باند پسیو خواهید داشت. گزینه ی بعدی استفاده از یک پاور و ترانس داخلی برای باند می باشد که مدار آن داخل جعبه باند قرار می گیرد و به طور خاص نیروی مورد نیاز بلندگو ها و کراس آور را تامین خواهد. در این حالت شما تنها کافیست به کمک یک کابل معمولی پاور، باند را مستقیما به برق شهر متصل کنید که در این صورت یک باند اکتیو خواهید داشت.

البته باند اکتیو هم برای راه اندازه به سیگنال های صوتی که در میکسر ساخته می شود نیاز دارند که برای این کار هم 2 گزینه پیش روی شماست، استفاده از یک میکسر خارجی که به مراتب ارزان تر و سبک تر از پاورمیکسر است و تنها برای تامین سیگنال و مدیریت باند شما طراحی شده نه تامین نیرو، و یا استفاده از یک میکسر و پنل کوچک داخلی در باند که این امکان را فراهم می کند تا به طور مستقیم میکروفن، فلش مموری، گاها بلوتوث و حتی تلفن همراه خود را مستقیما به باند وصل کنید و به کمک ولوم ها و فیدر های در نظر گرفته شده در پشت باند، سیستم صوتی خود را مدیریت کنید.

نکته مهم

لازم به ذکر است که کابل ارتباطی در باند های پسیو معمولا از نوع TRS , TR و SpeakOn می باشد که در باند های اکتیو معمولا به شکل XLR ظاهر می شود.

باکس، کابینت، کیس یا جعبه ی باند، گام آخر!

پس طی کردن دو مرحله ی بالا به سراغ انتخاب جعبه باند میرویم، جعبه باند رو می بایست با توجه به 2 مرحله ی بالا انتخاب کرد چرا که جعبه باند پسیو و اکتیو، یا فول و 2way متفاوت هستند و اگر متناسب نباشند یا سایزشان درست نباشد درست در جای خود قرار نخواهد گرفت. باکس ها می توانند از جنس چوب فشرده با روش یا از جنس فایبرگلاس باشند که تفاوت های بسیاری دارند. باکس های چوبی معمولا ارزان تر هستند اما درد جابجایی های مدام ممکن است دچار مشکل شوند، همچنین شکل ساده ای دارند و در طراحی آن ها چیزی به اسم مهندسی صوت و آکوستیک وجود ندارد که همین امر موجب تغییر جنس و کیفیت صدا خواهد شد.

در مقابل آن کیس های فایبرگلاس وجود دارند که به مراتب سبک تر و مقاوم تر هستند و ظاهر بسیار جذاب تری هم دارند. در طراحی کیس های فایبرگلاسی به دلیل آزادی عمل در قالب ریزی و طراحی، امکان فراهم کردن بستر مهندسی صدا و آکوستیک هم وجود دارد که این موضوع سبک به حداقل رسیدن تغییرات صدا و کاهش جذب صوت توسط دیواره ها خواهد.

با در نظر گرفتن این 3 مورد می تواند باند مورد نیاز را با دقت بیشتری تهیه کرد، البته بخش های فنی و  متعدد دیگری هم وجود دارند که جزو اطلاعات هر باند به حساب می آیند که در هنگام خرید می بایست به آن ها نیز توجه ویژه داشت، همچون فرکانس پاسخگویی، توان بلندگو، امپدانس، حساسیت، SPL و… که بعدا در یک مقاله ی جداگانه به آن ها نیز خواهیم پرداخت.

سیستم اجرای زنده – بخش سوم

دستگاه مرکزی و تغذیه (آمپلی فایر و پاورمیکسر)

در اجرای زنده علاوه بر باند ها و اسپیکر ها که بسیار مهم هستند و یک نقش کلیدی در مجموعه ایفا می کنند، بخش بسیار مهم دیگری نیز وجود که ایستگاه مرکزی برای سیستم اجرای زنده محسوب می شود. همه ی ورودی ها و خروجی ها، مدیریت سیستم، امکانات و قابلیت ها و به طور خلاصه مدیریت کل سیستم صوتی در این بخش صورت می گیرد. از طرفی تغذیه بلندگو ها(از نوع پسیو) و میکروفن ها نیز بر عهده ی این بخش می باشد. به طور کلی سیستم های مورد استفاده در بخش مرکزی به دو صورت تامین می شوند:

• پاور آمپلی فایر + میکسر

در این سیستم ها از یک پاور جداگانه به منظور تامین توان مورد نیاز بلندگو ها و یک میکسر یا پری امپ یا کارت صدا جهت مدیریت سیستم و تامین ورودی ها و خروجی ها، همینطور پردازش فرکانس های صوتی استفاده می شود. غالبا از این حالت زمانی استفاده می شود که تعداد بلندگو ها و توان مورد نیاز آن ها بالا باشد و یک پاورمیکسر حداکثر هزار واتی قادر به تامین همچین واتی نباشد، در این صورت همانطور که اشاره شد از یک پاور بزرگ تا چهار هزار وات و حتی بیشتر و همینطور یک میکسر(حتی خیلی کوچک و ساده) استفاده می شود که می توانند به خوبی از سیستم اجرای زنده ی ما پشتیبانی کنند.

پاور ها ساختار ساده ای دارند و تنها وظیقه شان تامین درست و کافی قدرت در سیستم می باشد اما میکسر ها که فاقد آمپلی و ترانس هستند وظایف به مراتب پیچیده تری دارند و به همین جهت انتخاب یک میکسر خوب و کار آمد بسیار حائز اهمیت است.

• پاورمیکسر

همانطور که از نامشان هم پیداست پاورمیکسر ها از دو قسمت میکسر و پاور تشکیل می شوند که به صورت هم زمان در یک باکس قرار گرفته اند و ظاهری شبیه به یک میکسر با ارتفاع و وزن بیشتر دارند. توان پاورمیکسر ها محدود است و حداکثر چیزی حدود 1000 وات در هر لاین (چپ و راست) را تامین می کنند که بسته به امپدانس پاورمیکسر و امپدانس باند مورد استفاده مجموعا 4 یا 6 باند 15 اینچی را ساپورت می کنند. البته پاورمیکسر ها نیز مانند میکسر ها قابلیت اتصال به پاور آمپلی را دارا می باشند که در صورت لزوم به توان بیشتر می توان از آن بهره جست. پاورمیکسر ها به دلیل ظاهر جمع و جور و قابلیت های فراوان امروزه بسیار پر طرفدار هستند و کمپانی های دایناکورد و JTR از بهترین برند های تولید پاورمیکسر محسوب می شوند.

میکسر های مستقل و پاورمیکسر ها

از آنجایی که میکسر ها بخش حائز اهمیتی هستند و شناخت آن ها در انتخاب صحیح سیستم می تواند موثر باشد لازم دیدم تا توضیح کوتاه و مختصری هم راجع به آن ها بدهم. درمورد نقش آن ها در سیستم ها صوتی قبلا توضیح دادیم و گفتیم که مرکز مدیریت کل مجموعه محسوب می شوند و این مدیریت به کمک گین ها و فیدر ها صورت می کرد. میکسر ها بسته به تعداد کانال هایشان متفاوت اند، در اکثر میکسر ها هر کانال یک ستون مربوط به خود را دارا می باشد که در قسمت بالایی این ستون ورودی ها قرار دارند و پس از آن گین های مربوط به تنظیمات زیر و بم صدای همان لاین، گین تنظیم میزان افکت، تنظیمات لفت و رایت کردن صدا و یک کلید مربوط به روشن و خاموش کردن لاین قرار دارد و در آخر فیدر مخصوص تنظیم حجم صدا قرار دارد.

میکسر های جدید تر دارای درگاه اتصال بلوتوث و خروجی دیجیتال صدا جهت رکوردر می باشند. افکت ها نیز بخش بسیار مهمی از یک میکسر را تشکیل می دهند و انتخاب درست افکت می تواند بسیار مناسبی را ایجاد کند. تعداد کانال میکسر ها را متناسب با تعداد ورودی ها و میکروفن ها انتخاب کنید، صرفا یک میکسر با تعداد زیادی کانال انتخاب بهتری نیست.