سیستم اجرای زنده – بخش دوم
سیستم اجرای زنده – بخش دوم
در بخش قبلی این مقاله در مورد انواع باند های اکتیو و پسیو همینطور دسته بندی آن ها به چهار گروه Full Rang – 2Way – 3Way و SUB Woofer صحبت کردیم و آن ها را از نظر جنس بدنه به دو گروه چوبی و فایبرگلاس تقسیم کردیم و مورد مقایسه قرار دادیم. در بخش دوم این مقاله قصد داریم تا از ابعاد دیگری به این بخش مهم از سیستم های اجرای زنده که باند نام دارد نگاه کنیم و درمورد آن ها بیشتر و حرفه ای تر بدانیم.
توان در باند
متاسفانه اشتباه بزرگی در میان خریداران و حتی فروشندگان باند فراگیر شده است که حالا تبدیل به یک مقیاس هم شده و به کمک آن باند های مختلف را مورد مقایسه با یک دیگر قرار می دهند و براساس آن ادعا می کنند که فلان باند بهتر است یا بدتر است حقیقتا صحت ندارد و آن توان مصرفی باند ها بر واحد وات می باشد. حتما شنیده اید که می گویند مثلا این باند 600 وات است و آن دیگری 400 وات، و شما تصور می کنید که باند 600 واتی حتما صدای بلندتری دارد که البته اغلب همینطور هم هست اما نه به این دلیل که نسبت به آن یکی 200 وات بیشتر برق مصرف می کند. واحد اندازی گیری شدت صدا وات نیست، بلکه “بل” است که آن را با پسوند کاهنده ی “دسی بل” می خوانند تا یک عدد صحیح بدون ممیز باشد.
در باند ها شاخص مهم دیگری به نام sensitivity وجود دارد که آن را حساسیت ترجمه می کنند که اشتباه است. Sensitivity به معنی حساسیت برای میکروفن ها مطرح می شود. Sensitivity در باند ها به معنی آستانه تحریک پذیری می باشد که نشان می دهد آن بلندگو چه میزان شدت صدا می تواند تولید کند. یک باند که sensitivity آن 98 دسی بل است یعنی اگر 1 وات توان الکتریکی به آن وارد شود می تواند صدایی به بلندی 98 دسی بل تولید کند، حال اگر توان ورودی را 2 برابر کنیم که می شود 2 وات، بلندی صدای خروجی باند 99 دسی بل خواهد شد. همانند دنبال ی زیر:
1 – 2 – 4 – 8 – 16 – …. وات (W)
98 – 99 – 100 – 101 – 102 – … دسی بل (dB)
شدت صدای خروجی
حال هرچه باند بتواند توان بیشتری را مصرف کند شدت صدای خروجی تا یک آستانه ی مشخص که حداکثر SPL نام دارد افزایش خواهد یافت و بعد از آن شاهد بهم ریختگی اوجاج و خراب شدن صدا خواهیم بود و دقیقا به همین دلیل است که یک باند 400 واتی می تواند صدای بلند تری نسبت به یک باند 600 واتی داشته باشد و این موضوع کاملا منطقی و بر اساس یک فرمول ریاضی خواهد بود.
توان بلندگو log2 +حساسیت = شدت صدای خروجی
توان موثر (RMS) و توان لحظه ای (Peak)
عدد قابل اتکا و مهم برای توان یک بلندگو در حقیقت همان توان RMS می باشد که نشان دهنده میزان قدرت بلندگو به صورت پیوسته می باشد. عدد توان موثر یا RMS در حقیقت توانی است که بلندگو می تواند تا سقف آن به صورت پیوسته کار کند بدون اینکه آسیبی به بلندگو وارد شود. اما توان Peak توان لحظه ای توانی است که بلندگو برای لحظه در آن می تواند توقف و کند و به سرعت به همان توان RMS بازگردد. اگر به وسیله یک آمپلی فایر قدرتمند توانی بیشتر از مقدار RMS به بلندگو وارد شود و در همان توان بماند بعد از مدت کوتاهی به باند آسیب جدی وارد می شود و معمولا پرده تیوتر آن از بین خواهد رفت. این را هم در نظر بگیرید که صدای بلندگو در توان بیشتر از توان RMS کیفیت اصلی را نخواهد داشت و افت محسوسی را تجربه خواهید کرد
فرکانس پاسخگویی
فرکانس پاسخگویی در باند ها بسیار حائز اهمیت است، البته از باب کیفیت پخش و هیچ ربطی به شدت صدا و قدرت باند ندارد. این کمیت برای همه ی باند ها چه از نوع اکتیو و چه از نوع پسیو تعریف می شود. اما دقیقا فرکانس پاسخگویی چیست و به چه شاخص هایی بستگی دارد؟ همه ی اصوات تولید شده در جهان دارای انرژی به خصوص می باشند که تعیین کننده طول موج آن هاست، هرچه طول موج بلند تر باشد انرژی موج و بسامد (فرکانس) آن کمتر خواهد بود که ما آن را را به صورت صدا های بم می شنویم و هرچه طول موج کوتاه تر باشد، فرکانس بالا تر و صدا زیر (تریبل) تر خواهد بود.
همه ی اصوات دارای یک فرکانس به خصوص هستند که البته انسان قادر است تنها صدا هایی با فرکانس بین 20 تا 20000 هرتز بشنود. فرکانس پاسخگویی در باند به صورت یک بازه مشخص می شود که نشان می دهد باند شما قادر است صدا هایی که در این بازه فرکانسی قرار دارند پخش کند. طبیعا هرچه بازه ی صوتی یک باند گسترده تر باشد جزئیات بیشتری از صدا را پوشش خواهد داد که این یک امتیاز محسوب می شود. با همین اصل، طرح ساختن باند های 2WAY و 3WAY شکل گرفت. باند های فول رنج بازه ی فشرده تری از فرکانس پاسخگویی را نسبت به باند های 2WAY و 3WA دارند، به همین دلیل هم جزییات کمتری را پخش می کنند و کیفیت پخش آن ها کمتر است.
