معمولا برای تکمیل سیستمهای صوتی موجود در اماکن عمومی همچون مساجد، تالارها، سالنهای همایش و… به غیر از تدارک تجهیزات صوتی اصلی، نیاز به یکسری لوازم جانبی احساس میشود. لوازم جانبی مثل کابلهای برق، جعبه باند، میکسر و مواردی از این قبیل هستند که منجر به بهبود کارایی سیستم پخش صدا میشوند. از این رو قصد داریم در مطلب حاضر به بررسی کارایی یکی از این لوازم جانبی، یعنی جعبه خالی باند بپردازیم و شما را با انواع باکس باند و مزایا و معایبشان آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
اصولا برای نصب و نگهداری باندها، باکس یا جعبهای تهیه میکنند. این جعبه امواج تولیدی در جلوی باند را از امواج تولیدی پشت باند، جدا میکند. چرا که این دو موج معکوس یکدیگر هستند و اگر با یکدیگر تداخل یابند، همدیگر را خنثی کرده و از قدرت و شدت صدای باند میکاهند (البته فرکانسهای پایین صدا، بیشتر تحت تاثیر این تداخل صوتی قرار میگیرند) و در نهایت منجر به نابودی قدرت باس صدا میشوند.
آشنایی با انواع جعبه باند
اکنون که با اهمیت وجود باکس باند در سیستمهای صوتی آشنا شدید، ضروری است که شما را با انواع و اقسام این جعبهها آشنا کنیم تا ببینید که طراحی و شکل و اندازه جعبههای باند تا چه حد بر قدرت و کیفیت صدای خروجی تاثیر میگذارد. این موضوع به قدری مهم است که میتواند عملکرد بهترین نوع باند موجود در یک جعبه نامناسب را از عملکرد یک باند معمولی در جعبهای مناسب، ضعیفتر کند. از آنجا که تنوع زیادی در انواع جعبههای باند وجود دارد، این شما هستید که تعیین میکنید کدام نوع باکس متناسب با نیاز و ویژگیهای مد نظرتان کارایی لازم را به شما ارائه میکند.
باکس سیلد و یا جعبه باند بسته (Sealed / Closed enclosure)
همانطور که از نامش پیداست، جعبه باند سیلد یک جعبه بسته و فاقد منفذ است و هیچ گونه پورت خروجی و ورودی هوا در آن وجود ندارد. وقتی باندها در جعبههای بسته قرار میگیرند، در برابر سیگنالهای دریافتی، واکنش خوبی دارند. عملکرد هوا در این نوع جعبهها به صورت بازتابی بوده و با انعکاس در پشت باند و مشابه یک کمک فنر عمل میکند؛ هنگامی که باند به بیرون حرکت کند، حالت وکیوم در جعبه ایجاد میشود و هنگامی که باند به داخل حرکت کند، فشار هوا افزایش یافته و صدا به صورت انفجاری پخش میشود.
مزایا این نوع جعبه باند
• جعبههای باند سیلد کوچک و کم حجم هستند و فضای نسبتا کمی را اشغال میکنند.
• بدون نیاز به محاسبات پیچیده ریاضی، طراحی و ساخت آسانی دارند.
• طراحی ساده جعبه باند، تاثیر زیادی در کیفیت صدای خروجی ندارد.
• باندهایی که داخل این جعبهها قرار میگیرند، در ولومهای بالا، مقاومت بیشتری دارند، فشاری بیشتری را متحمل میشوند و کمتر صدمه میبینند.
معایب جعبه باند بسته
• کارایی پایینی دارند و انرژی بیشتری مصرف میکنند، در نتیجه فشار بیشتری به آمپلی فایر وارد میکنند.
باکس پورتد یا جعبه باند دارای اگزوز (Bass reflex / Ported / Vented)
باکس پورتد دارای یک لوله یا دریچه مستطیلی شکل است که وظیفه خروج صداها را به عهده دارد. عمق و مساحت لوله طراحی شده که به آن اگزوز هم میگویند، طبق یک فرمول ریاضی از مشخصات باند به دست میآید؛ برای محاسبه دقیقتر اندازه پورت از نرم افزارهای استفاده میشود. دریچه این نوع باکسها، در اشکال گوناگونی مثل دایره، شیار، مستطیل و با ابعاد متنوعی طراحی میشوند. البته سلیقه افراد نیز در امر تولید سفارشی این محصول قابل اعمال است.
خروج ناگهانی هوا از پورت یا لوله در این جعبهها، نوعی باس ایجاد میکند که منجر به افزایش صدای باند میشود. پورت تعبیه شده با توجه به شکل خروجی، فرکانس متفاوتی از صدا را ایجاد میکند. هر چقدر ابعاد لوله بزرگتر شود، فرکانس به صورت کاهشی و هر چقدر لوله کوچکتر باشد فرکانس به صورت افزایشی خواهد بود.
مزایای جعبه باند اگزور دار
• نسبت به جعبه باند سیلد کارایی بیشتری دارد.
• قادر به تولید فرکانسهای پایین صدا با قدرت بیشتر است.
• تداخل صوتی کمتری در آن روی میدهد.
معایب این نوع جعبه باند
• نسبت به باکس سیلد، در تولید صدا دقت پایینی دارد.
• در مقایسه با باکس سیلد، طراحی و ساخت دشوارتر و پیچیدهتری دارد.
• جعبه بزرگ و حجیمی دارد.
• در ولوم بالا، صدای خروجی از دریچه با باسهای ناخوشایند به گوش میرسد.
جعبه باند پاس (Bandpass)
این نوع باکس، مختص فرکانسهای پایین طراحی شده و در زمینه قدرت و کیفیت پخش صدا، بسیار خوب عمل میکند. در این مدل، باند کاملا در داخل باکس قرار میگیرد و معمولا برای زیبایی ظاهری آن، یک ضلع باکس را با طلق یا پلاستیکهای فشرده شفاف میسازند و صدا فقط از طریق لولهها ( اگزوز) خارج میشود. حداقل حجم در نظر گرفته شده برای تولید این جعبهها، ۱۰۰ لیتر است. باکسهای باند پاس، تحمل باند را به میزان چشمگیری بالا میبرند؛ با استفاده از این جعبهها میتوان به حداکثر توان و کیفیت باند مورد نظر دسترسی پیدا کرد.
مزایا
• باکسهای باند پاس کارایی بسیار بالایی دارند.
• این باکسها فشار کمتری به باند وارد میکنند.
معایب
• جعبه حجم زیادی دارد.
• اگر برای کارایی بیشتر طراحی شود، کیفیت صدا کاهش پیدا میکند.
• طراحی و ساخت جعبه باند پاس بسیار پیچیده و دشوار است؛ به طوری که کوچکترین اشتباه در طراحی و ساخت باکس، کیفیت صدا را به تحت تاثیر قرار میدهد.
ی در صورتی که در ولومهای بالا فشار بیش از حدی بر باند وارد شود، باند آسیب میبیند.
جعبه باند هورن (Horn box)
این مدل باکس، مانند باکسهای پورتد روی قدرت تمرکز دارند؛ با این تفاوت که باکسهای هورن، بیشتر بر اجرای فرکانسهای باکیفیت با حداکثر میزان قدرت تاکید دارند. شکل دریچه در این مدل باکسها به صورت شیپوری است و هر چه طول لوله بیشتر باشد، دهانهاش بزرگتر میشود. تولید این مدل جعبه باند نیاز به تجربه و محاسبات آکوستیکی خاصی دارد که تعداد کمی از تولیدکنندگان در ایران قادر به طراحی آن هستند.
مزایای باکس باند هورن
• فرکانسهای صدا با کیفیت بسیار مطلوبی اجرا میشوند.
معایب
• طراحی و ساخت این نوع باکسها، نیاز به محاسبات مهندسی و تخصصی دارد و تولیدکنندگان داخلی را محدود میکند.
جمع بندی
همانطور که اشاره کردیم باکسها به منظور هدایت هوای پشت باندها طراحی و استفاده میشوند و به طور کلی به چهار دسته سیلد، پورتد، باند پاس و هورن تقسیم میشوند. در مطلب حاضر، هر یک از این باکسها را به همراه مزایا و معایبشان بررسی کردیم و گفتیم که برای چه شرایطی قابل استفاده هستند. امیدواریم مطالعه این مطلب برای شما مفید واقع شود. اگر فکر میکنید برای خرید جعبه باند به راهنمایی و مشاوره بیشتری احتیاج دارید، نگران نباشید، مشاورین ما در بانی باند آماده خدمترسانی به شما هستند. با ما در تماس باشید.