شرکت دایناکورد (DYNACORD) در سال 1947 میلادی توسط آقای Werner Pinternagel در آلمان بنیان گذاری شد و کار خود را با ساخت تیوب آمپلی فایر شروع کرد. دایناکورد پس از چندین سال و تثبیت خود در بازار آلمان، اقدام به ساخت اسپیکر کرد. بعد از توسعه پیدا کردن کمپانی دایناکورد در زمینه بلندگو، این شرکت تصمیم به تولید میکسر صدا و سایر تجهیزات صوتی گرفت که با این اقدام به یکی از بزرگترین های این صنعت تبدیل شد. امروزه همه افرادی که با صنعت صوت سر و کار دارند با نام دایناکرد آشنایی دارند. دایناکورد در حال حاضر محصولاتی همچون میکسر صدا، آمپلی فایر، بلندگو،میکسر، میکروفن، باند اکتیو، باند پسیو، پاور میکسر و سیستم پیجینگ تولید می کند.
Werner Pinternagel
در میان سال های 1950 تا 1952 شرکت دایناکورد موفقیت های بسیار بزرگی در کشور خود یعنی آلمان بدست آورد. دایناکورد با طراحی و عرضه یک مدل بسیار محبوب به نام سری KV که شامل یک جعبه حاوی تقویت کننده صدا به همراه بلندگوها و تجهیزات کامل که به مشتری تحویل داده می شد بود، توانست از این دستگاه تعداد 70.000 تنها طی 2 سال فقط در آلمان بفروشد.
شرکت Dynacord از سال 1959 جذب سفارشات خارجی از سراسر دنیا را شروع کرد و بازار های بین المللی با نام این برند آشناتر شدند. در همان سال شرکت دایناکورد به شهر Straubing آلمان نقل مکان کرد تا بتواند فضای تولید و همچنین تجهیزات و خطوط تولید خود را افزایش دهد. در دهه 60 دایناکورد با عرضه یک آمپلی فایر جدید به نام سری Eminent، تحول عظیمی در صنعت موسیقی و ساخت آن بوجود آورد.
دهه 70 و 80 ، پله های ترقی برای دایناکورد
طراحان شرکت دایناکورد در سال 1963 میلادی نیاز این شرکت را آمپلی فایری با قابلیت دریافت و تلفیق اصوات بم دانستند و پس از ساخت تقویت کننده ای از سیستم جدید Electronic bass، دایناکورد گیتار معروف Dynacord Cora را با طراحی بی نظیر و تنها در تعداد 130 عدد به بازار آلات موسیقی معرفی کرد. گیتاری که هر کلکسیونی آرزوی داشتن آن را داشت. در سال 1975 در تمامی آمپلی فایر های شرکت دایناکورد لام خلا حذف و ترانزیستور جایگزین آن شد تا بدین ترتیب گرما تولیدی دستگاه به شدت کاهش یابد. تجهیزات دایناکرد توانستند دو بار فرصت طلایی تامین کننده سیستم صوتی مورد نیاز دو مسابقه بسیار مهم، یعنی المپیک 1972 مونیخ و المپیک 1980 مسکو را داشته باشند و به بهترین شکل ممکن از آن دو برای تبلیغ این برند استفاده کردند و توانایی این شرکت را دوباره در سطح جهانی نشان دادند.
Dynacord Cora
سری PowerMate
شرکت دایناکورد در اواخر دهه 90 میلادی، اولین نسل طلایی از پاور میکسر های All In One خود را تحت عنوان PowerMate روانه بازار کرد. طراحی منحصر به فرد و قابلیت های بی نظیر این سری، نه تنها نظر کاربران سراسر جهان را به خود جلب کرد بلکه باعث شد میکسر های این شرکت، به عنوان استاندارد در این صنعت شناخته شوند. در حال حاضر، یعنی نسل سوم این پاور میکسر، جز و محبوب ترین پاور میکسر ها بین سراسر جهان است.
سخن پایانی
بعد از گذشت 72 سال از تاسیس شرکت دایناکورد ، محصولات این کمپانی یعنی تجهیزات صوتی حرفه ای همچون میکسرها ، پاور میکسر ها ، آمپلی فایر ها و بلندگو ها ، هم چنان با ظرافت و دقت بی نظیری تولید می شوند که این منحصر به فردی در کیفیت و عملکرد و تعهد به هنر و علم صدا، توانسته است این نماینده برتر آلمانی مطرح را پیشرو و بهترین خود در صنعت صوت نگه دارد و تنها با یکبار کارکرد با یکی از تجهیزات صوتی این شرکت، کاربر را به طرفدار ثابت این برند تبدیل کند.
در مطالب قبلی با شما درباره میکروفن مناسب خوانندگی صحبت کرده بودیم، اما در این مطلب از مقالات بانی باند قصد داریم به طور کلی انواع تجهیزات صوتی اجرای زنده که برروی صحنه استفاده می شود را به شما معرفی کنیم. تجهیزاتی که استفاده می شود دارای دو بخش می باشند تجهیزات الکترونیکی و ابزار صوتی.
البته تجهیزات اجرای زنده با تجهیزات استودیویی نیز متفاوت است میکروفن استودیویی ارزان قیمت نیز می تواند یکی از وسایلی از این دسته باشد که به کار شما بیاید.
تجهیزات صوتی اجرای زنده
صوت، اجرای زنده ، کنسرت، جشن همه این ها مواردی هستند که هیجان و شادی را به همراه دارند. شاید در خیلی از مراسمات، موزیک زنده، کنسرت و جشن شرکت کرده باشید و از اجرای موزیسین ها نهایت استفاده را برده باشید.یک سیستم صوتی برای اجرای زنده فراتر از میکروفن و میکسر است. انتخاب تجهیزات مناسب برای هنرمندانی که می خواهند اجرای زنده خوبی در صحنه نمایش داشته باشند بسیار مهم است. و این نکته را فراموش نکنید صوتی که در مراسمات با تجهیزات صوتی اجرای زنده تقسیم می شود توسط یک صدابردار ایجاد و پخش می شود.
این صدا باید طوری در مراسم پخش شود که از سوت کشیدن و آزار گوش حضار جلوگیری کند و همچنین صدای هریک از ادوات موزیک را به درستی تنظیم کند تا در خروجی یک صدای ایده آل داشته باشیم. هنرمندانی که برروی صحنه اجرای نمایش می کنند توسط یک صدابردار در اتاق مانیتورینگ صدا پشتیبانی می شوند.تجهیزاتی که استفاده می شود دارای دو بخش می باشند تجهیزات الکترونیکی و ابزار صوتی.
تجهیزات الکترونیکی صدا
تجهیزات الکترونیک در موزیک شامل دستگاه هایی می باشد که توسط برق راه اندازی می شود و نقش میکسر را دارند. از جمله این تجهیزات صوتی اجرای زنده می توان به میکسر، پاور میکسر، آمپلی فایر، باند پسیو، باند اکتیو، ساب ووفر، میکروفن سیم دار، میکروفن بیسیم، دستگاه دیجی اشاره کرد که در ادامه به تشریح هریک از موارد ذکر شده می پردازیم.
میکروفن
میکروفن ابتدایی ترین بخش از تجهیزات سیستم صوت الکترونیکی و تجهیزات صوتی اجرای زنده می باشد، که صداهای پخش شده ادوات موسیقی و خواننده را دریافت می کند.درواقع میکروفن با کیفیت و مناسب قلب اصلی اجرای زنده را تشکیل می دهد.
میکروفن ها بر اساس کاربرد انواع مختلفی دارند اما در تجهیزات صوتی اجرای زنده بیشتر از میکروفنداینامیک استفاده می شود. دلیل استفاده از این میکروفن نیز موضوع بسیار مهم میزان حساسیت میکروفن است که از سوت کشیدن جلوگیری می کند. و یا در مواقعی که خواننده به اوج صدای خود می رسد از خرابی صدا جلوگیری می کند.یکی از بهترین میکروفن ها برای اجرای زنده میکروفن Shure_SM58 است. این میکروفن با بیشتر صداها و انواع سازها سازگاریی دارد.البته میکروفن های دیگر برندها از جمله Sennheiser و AKG هم می توانند بهترین کیفیت صدا را در اجراهای زنده ارائه دهند.
در کل میکروفن ها می توانند از نوع دستی که در دست خواننده می باشد و یا کلیپسی که به ادوات موسیقی نصب می شود انتخاب شود. میکروفن ها در اجرای صحنه به دو دسته باسیم و میکروفن بی سیم تقسیم می شوند. در مواقعی که ادوات ساکن هستند از میکروفن سیم دار و در شرایطی که خواننده نیاز به تحرک و یا اجرای خاصی دارد از میکروفن بی سیم استفاده می شود.
میکسر صدا
اگر بخواهیم تجهیزات صوتی اجرای زنده را به بخش های مختلف تقسیم کنیم، میکسر ها صدا مرکز آن محسوب می شود و تمام تنظیمات، میکس، کنترل و فرمان توسط میکسر انجام می شود.
همانطور که از نام این دستگاه مشخص است سیگنال های ورودی مختلف را میکس می کند. برای مثال اگر شما چندین میکروفن دارید هریک از میکروفن ها را به یکی از لاین های ورودی میکسر متصل می کنید. سپس توسط ولوم ها حجم ورودی صدا و تعغیرات اولیه فرکانسی را به صورت مجزا برای هر از میکروفن ها اعمال می کنید.
علاوه بر میکس اولیه ایجاد افکت برروی صدای خواننده را نیز میکسر انجام می دهد و براحتی می توان نوع افکت و یا فضای صدا را ایجاد و تنظیم کرد.
میکسرهای صدا در تجهیزات صوتی اجرای زنده به دو دسته آنالوگ و دیجیتال تقسیم می شوند. عمده تفاوت میکسر آنالوگ و دیجیتال در تعداد ورودی آن می باشد که در مدل دیجیتال تعداد ورودی های بیشتری در دسترس قرار دارد.
اگر بخواهیم تعدادی از میکسرهای پرطرفدار بازار را معرفی کنیم می توان برندهای ساندکرافت، دایناکورد، یاماها، آلن هیت و بهرینگر را نام برد.
آمپلی فایر
در تجهیزات صوتی اجرای زنده بخش قدرت و تقویت کنندگی سیگنال های صوتی توسط آمپلی فایر انجام می شود. پاور آمپلی فایرها در صوت صحنه از نوع استریو می باشند که دارای دو خروجی چپ و راست می باشند.آمپلی فایر را باید به درستی تنظیم کرد تا با صدای میکروفن تداخلی نداشته باشد.
در هنگام انتخاب آمپلی فایر برای تجهیزات صوتی اجرای زنده به چند نکته باید توجه کرد از جمله این موارد: تعداد باندها، توان خروجی باند، میزان سیم کشی است. برای انتخاب آمپلی فایر در سیستم صوت، توان آن بسیار مهم می باشد به طوری که توان انتخاب شده باید بیشتر از توان جمع باندها باشد و همچنین امپدانس خروجی هر لاین آمپلیفایر متناسب با امپدانس باندها باشد.
پاور میکسر
در توضیحات با میکسر و آمپلی فایر آشنا شدید و وظیفه هریک در تجهیزات صوتی اجرای زنده مشخص شد، حال اگر میکسر و آمپلی فایر را مخلوط کنیم یک دستگاه جدید به بار می آید که پاور میکسر نام دارد. در واقع پاور میکسر تلفیقی از میکسر و آمپلی فایر در یک دستگاه است.
کابل ها
هنرمندان و تولیدکنندگان صدا در هر اجرای زنده با ده ها نوع کابل های مختلف از جمله XLR ،TRS،RCA سروکار دارند. برای متعادل کردن صدایی با کیفیت بسیار مهم است که افرادی که در صنعت موسیقی وصدا فعالیت دارند با انواع کابل ها ونحوه انتقال و عملکرد آنها آشنایی داشته باشند.
باند پسیو
باندها از دیگر تجهیزات صوتی اجرای زنده هستند که می توانند برروی دیوار و یا پایه باند ایستاده نصب شوند که جهت پخش صوت ایجاد شده برای حاضرین در سالن مورد استفاده قرار می گیرد. باند دو نوع می باشد باند فول رنج و یا باند تووی.
در باند پسیو فول رنج فقط از یک عدد بلندگوی داخلی جهت پخش صوت استفاده شده است که فرکانس های میانی صوت را پخش می کند در حالی که در باندهای پسیو تووی از دو عدد بلندگوی داخلی به همراه کراس آور استفاده شده است تا پوشش فرکانسی بیشتری را در بر بگیرد.
اگر کیفیت و قدرت پخش صوت در تجهیزات صوتی اجرای زنده برای شما مهم می باشد بی شک باند تووی بهترین گزینه می باشد.
سایز ووفر و تویتر در پخش صدای تجهیزات صوتی اجرای زنده تاثیر مستقیم دارد. هرچه سایز ووفر بزرگتر باشد فرکانس های پایینی بیشتری را تحت پوشش قرار می دهد و صدای بم تری دارد البته با قدرت بیشتر.
باند اکتیو
باند اکتیونیز همانند باند پسیو می باشد اما با این تفاوت که داخل جعبه باند یک عدد آمپلی فایر طراحی شده است و برای راه اندازی مستقیم با میکسر فعال می شود و نیازی به آمپلی فایر مجزا نمی باشد. از باندهای اکتیو بیشتر برروی صحنه استفاده می شود.
ساب ووفر
در اجرای موزیک های سنتی تجهیزات صوتی اجرای زنده باند کافی است اما در اجرای موزیک های پاپ و راک نیاز به بیس صدایی می باشد که این بیس توسط ساب ووفر تامین می شود. در واقع ساب ووفر همان باند می باشد اما با بلندگوی داخلی بزرگتر که دارای قدرت بیشتر و بیش بالاتری می باشد. ساب نیز به دو دسته اکتیو و پسیو تقسیم بندی می شود.
ساز در اجرای زنده
آنچه که اجرای زنده و پلی بک را متمایز می کند و نبض تپنده ی تجهیزات صوتی اجرای زنده محسوب می شوند، ساز ها هستند. دیدن اجرای خواننده به همراه اجرای ساز های زنده درست مانند این است که یک بیننده ی حاضر در سالن، نحوه ی عملکرد یک خودرو با بدنه ی شیشه ای را نظاره می کند. دیدن نحوه ی تولید اصوات از ابزار های گوناگون صوتی می تواند به خوبی توجه ببیننده را به خود جلب کند و مخاطب را به سالن های اجرا بکشاند.
علاوه بر این ها لوازم و سایر ابزار های صوتی که در قسمت های بالا به ان اشاره شد، می تواند یک کیفیت و تجربه ی متفاوت شنیداری را به مخاطبان منتقل کند که همه ی این ها از دلایل جذابیت اجرا های زنده محسوب می شود. اما در این قسمت قصد داریم تا کمی بیشتر با سازها در تجهیزات صوتی اجرای زنده آشنا شویم.
همانطور که سبک های موسیقی امروز تنوع زیادی را در خود جای داده است، ساز ها نیز متناسب با آن ها متنوع و متغیر می باشند. برای مثال ساز های مورد استفاده در یک اجرای موسیقی سنتی با یک اجرای راک تفاوت های زیادی دارد، اما برخی از آن ها معمولا در همه ی اجرا ها نقش خاص خود را ایفا می کنند. در اکثر سبک ها جای داده می شوند. این ساز ها در دید عموم مردم نیز شهرت بیشتری دارند، چرا که اساس پرمخاطب ترین سبک موسیقی جهان، یعنی پاپ می باشند.
انواع سازها
سازی های بادی: که میشه گفت قدیمی ترین آلات موسیقی ساخته شده در تجهیزات صوتی اجرای زنده به دست بشر می باشند و خود به دو گروه بادی برنجی (مانند ترومپت، ساکسیفون، شیپور) و بادی چوبی (مانند فلوت، ابوا، نی انبان) تقسیم بندی می شوند.
ساز های کوبه: که در تولید آدرنالین و هیجان در سالن تبحر خاصی دارند و انواع آن ها طرفداران خاص خود را دارا می باشند، این ساز ها همانطور که از نامشان پیداست، با کوبش دست یا چوب روی پوسته تولید صدا می کنند، برخی صدا های ریز تر و برخی صدا های بیس تر اجرا می کنند، از انواع ساز های کوبه ای می توان به طبل بزرگ و طبل کوچک، درام، دف و حتی سنج که در تجهیزات صوتی اجرای زنده کاربرد دارند اشاره نمود.
ساز های زهی: دنیای این ساز ها کمی بزرگتر از سایرین است، تاریخ شان هم همینطور، تاجایی که ریشه آن ها در شرق آسیا یافت می شود. صحبت درباره ی آن ها می تواند به اندازه ی چند جلد کتاب قطور ادامه پیدا کند که از آن صرف نظر می کنیم و تا همینجا بحث را خاتمه می دهیم که ساز های زهی خود شامل سه خانواده ی زهی زخمه ای مانند گیتار، زهی کمانه ای مانند ویلون و زهی ضربه ای مانند سنتور، می شوند.
ساز های شستی دار: معروف ترین فرزند خلف این خانواده پیانو نام دارد، موزیسین های بزرگی در جهان پیانو را مادر ساز های جهان می نامند که علت آن در سادگی نوازندگی و گستردگی فرکانس های تولیدی توسط آن می باشد. آکاردئون و به تازگی سینتی سایزر عضو جدید این خانواده محسوب می شود.
متفرقه: نوعی ساز های فانتزی و مینیاتوری به حساب می آیند که در هیچکدام از خانواده های ساز، جای نگرفته اند، مانند ساز دهنی و ملودیکا.
ساز ها و الات موسیقی با توجه به کاربردی که که دارند به انواع بسیاری تقسیم می شوند از گیتار گرفته تا کمانچه و ویالون صداهای مختلفی دارند و هرکدام طرفداران و محبوبیت ویژه ای نیز دارند.
گیتار
آنچه که با شنیدن نام گیتار در ذهن بسیاری از مخاطبین تداعی می شود همان گیتار کلاسیک چوبی، با 6 سیم (3 سیم فلزی و 3 سیم نایلونی) می باشد. به دلیل راحتی در آموزش و نوازندگی، همچنین وزن سبک و قابل حمل، به یکی از پر طرفدارترین سازها در تجهیزات صوتی اجرای زنده تبدیل شده است که می توان سبک های گوناگونی را با آن نوازندگی و همخوانی کرد، چه به صورت سولو و چه به صورت گروه موسیقی، اما این انتهای کار نیست، گیتار های الکتریک و بیس نیز نوع دیگری از گیتار ها محسوب می شوند اتفاقا آن ها نیز طرفداران بسیاری در سراسر دنیا دارند، اما استفاده از آنها ملزم به دارا بودن حداقل یک آمپلی فایر کوچک است.
ویلون
ویلون در تجهیزات صوتی اجرای زنده از آن دسته ساز هایی محسوب می شود که اغلب برای ساختن زمینه موسیقی در به کار گرفته می شوند و ترکیب آن با کلارینت و گیتار می تواند بسیار خوش صدا ظاهر شود. ویلون ها انواع مختلفی دارند، همچون ویلون آلتو و ویلون سل.
کیبورد
شاید اغراق نباشد اگر کیبورد را آچار فرانسه ی تجهیزات صوتی اجرای زنده بنامیم. کیبور های الکتریکی علاوه بر اینکه اصوات گوناگونی را تولید می کنند و قابلیت برنامه ریزی یا اصطلاحا Programable دارند، می توانند به تنهایی یک اجرای زنده را ساپورت کنند، همچون که در بسیاری از سالن های جشن مورد استفاده ی خالتور ها قرار می گیرند. همینطور می توانند در نقش یک پیانو کار آمد ظاهر شوند، چرا که فناوری فینگر تاچ این هویت را نیز به آنان بخشید. ناگفته نماند که درگاه های اتصال در کیبور ها بسیار متنوع است و می تواند این دستگاه را به یک میدی کنترلر قدرتمند نیز بدل کند. نتیجه اینکه، وجود یک کیبور درست و حسابی در اجرا های زنده می تواند کاملا ضروری باشد.
درام ست یا درامز
درام ست ها روح تجهیزات صوتی اجرای زنده هستند که به کالبد سالن دمیده می شوند و شور هیجان را با آن همراه می کنند.
درام ست معمولا از یک طبل کوچک، یک طبل بزرگ، یک یا چند تام تام، یک سنج پدالی و یک یا چند سنج ایستاده یا کراش تشکیل می شوند. که همگی از خانواده ساز های کوبه ای بدون تونالیته صوتی به حساب می آیند.
و به کمک دو چوبک و پدال نواخته می شوند. درام ست ها تعیین کننده تمپو و سرعت اجرا می باشند و در حقیقت نقش یک مترونُم را برای سایر نوازنده های ایفا می کنند.
نام های بسیار زیاد دیگری وجود دارند که توضیح در مورد آن ها از حوصله ی این مقاله خارج است، به خصوص ساز های بادی که حق والانصاف گوش نوازند و سال هاست در تجهیزات صوتی اجرای زنده حرفه ای نقش ثابتی دارند، اما به دلیل اجرای سخت و آکورد دهی دشوار نقش کمرنگی در موسیقی پاپ ایرانی دارند.
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم تا در کنار معرفی ادوات و لوازم صدا رسانی و تجهیزات صوتی اجرای زنده همچون باند، میکروفن، میکسر، آمپلی فایر و …، تا حدودی از مرز های نوازندگی و اجرای زنده هم عبور کنیم تا شاید بتوانیم برای آن دسته از مخاطبان که در این حرفه مشغول به کار اند یا در صدد شروع آن هستند نیز مفید باشیم.
تک تک میکروفونهایی که امروزه ساخته میشوند دارای الگوی قطبی هستند،اما دقیقا الگوی قطبی چیست؟ اگرچه ممکن است در اسم آن کمی پیچیده به نظر برسد اما در یک توصیف ساده می توان گفت که الگوی قطبی میکروفن به جهت گیری ذاتی میکروفونرا نشان می دهد.
در این مقاله قصد داریم درمورد موضوع الگوی قطبی در میکروفن کفرانس صحبت کنیم و به بررسی آن بپردازیم. میکروفنها دربرابر صداهایی که از محیط اطرافشان ساطع میشود، سه واکنش مختلف نشان میدهند که حساس، نیمه حساس و غیرحساس هستند. این تفاوت واکنشها فقط یک دلیل دارد و آن هم به خاطر الگوی قطبی میکروفن است که در هر میکروفن به یک نوع مختلف ایجاد میشود. همچنین این الگوی قطبی تعیین میکند که میزان صدای دریافتی از جهات مختلف چقدر باشد.
از وقتی که ساختار الگوی قطبی میکروفنها پیشرفت کرده است، بیشتر میکروفنهایی که در بازار موجود شدند، در ساختار خودشان الگوی چندقطبی را دارند. تا پایان مقاله با ما همراه باشید تا مطالب بیشتری درمورد مبحث الگوی قطبی در انواع این تجهیزات صوتی مانند میکروفن کنفرانس و بی سیم صحبت کنیم.
الگو قطبی چیست؟
شاید یکی از اولین نکاتی که در بررسی فنی یک میکروفن داینامیکی مورد توجه قرار می گیرد، بحث الگوی قطبی میکروفن باشد که معمولا با اصطلاحاتی از قبیل کاریوئید ، سوپر کاردیوئید و… که در اغلب موارد اشتباه هم می باشد کاردیود خوانده می شود مورد بررسی قرار می گیرد.
کاردیوئید یک شکل هندسی همچون مربع، مستطیل و… می باشد که در فارسی به دلوار معروف است و به دلیل شباهت به نوع انتشار و جذب صوت در فضا مورد استفاده قرار می گیرد.
میکروفن ها به چند صورت کلی صدا را دریافت می کنند که الگوی هندسی آن شبیه به اشکال مختلف و تغییر یافته شکل دلوار یا کاردیوئید می باشند، به همین دلیل با این نام شناخته می شوند.
توجه به الگوی قطبی میکروفن در صدابرداری و ضبط استودیویی و زنده، بسیار در نتیجه ی حاصل تاثیر گذار خواهد بود.
در حقیقت الگوی قطبی میکروفن نشان میدهد که میکروفن ها چگونه صدا را می شوند، به صدای کجای فضای اطرافش گوش داده و کدام قسمت ها را مسدود می کند. دانستن درست الگوی قطبی میکروفن ها به شما تا حد زیادی کمک میکند که بتوانید میکروفن مناسب خود را برای ضبط صدای مورد نظرتان با کم ترین صداهای ناخواسته ممکن انتخاب کنید.
به طور کلی 5 الگوی قطبی میکروفن اصلی برای تفسیر جهت دریافت صدای میکروفن ها وجود دارند که عبارتند:
که از بین آن ها 3 الگوی قطبی میکروفن نخست کاربرد بیشتری نسبت به سایر الگوهای قطبی دارند. البته ناگفته نماند که گاهی میکروفن هایی به منظور خاص طراحی و ساخته می شوند که الگوی قطبی آن ها نیز طبیعتا در این 6 گروه قرار نمی گیرد، مانند الگوی قطبی Tight Cardioid یا کاردیوئید بسته که الگوی مورد استفاده در میکروفن های مخصوص درام ست و ساز های کوبه ای می باشد.
حال به سراغ بررسی هریک از این الگو ها می رویم:
کاردیوئید
این الگوی قطبی میکروفن که الگوی غالب میکروفن های داینامیک دستی می باشد به میکروفن های تک سو نیز معروف است که صدا را از جهت مستقیم کپسولی جذب می کند و در نواحی اطراف و پشت میکروفن صدا به خوبی جذب نمی شود.
یک میکروفن با الگوی دریافت کاردیوئید به صوت های رسیده از مقابل، با زاویه باز حساس است ولی حساسیت آن در کناره ها ۶ دسی بل کاهش می یابد. این در حالی است که میزان کاهش حساسیت در پشت دیافراگم الگوی قطبی میکروفن به ۱۵ تا ۲۵ دسی بل می رسد.
برای شنیدن چگونگی دریافت صدا توسط الگوی قطبی میکروفن کاردیود، در حالی که به صدای خروجی آن گوش می دهید در گرداگرد آن نیز صحبت کنید. چون در این صورت هنگامی که مقابل دیافراگم میکروفن صحبت می کنید صدای خود را در بلندترین سطح و هنگامی که پشت دیافراگم صحبت می کنید صدای خود را در پایین ترین سطح آن خواهید شنید.
سوپر کاردیوئید
میکروفن های این دسته تفاوت چندانی با میکروفن های کاردیوئید ندارند، جز اینکه صدا را از اطراف جهت مستقیم کپسول قدری ضعیف تر و در عوض کمی هم صدای پشت میکروفن را جذب می کنند و می توانند یک میکروفن مناسب خوانندگی و اجرای زنده باشد.
حساسیت الگوی قطبی میکروفن سوپر کاردیوئید در کناره ها ۷/۸ دسی بل نسبت به جلوی میکروفن کمتر است و در دو ناحیه (زاویه ۱۲۵ درجه از جلوی میکروفن به راست و چپ)، حداقل حساسیت را دارد.
هایپر کاردیوئید
این دسته از الگوی قطبی میکروفن ها علاوه بر اینکه صدای مستقیم را به خوبی دریافت می کنند، تقریبا نیمی از صدای پشت میکروفن را هم جذب می کنند. به عنوان مثال میکروفن شات گان که برای دریافت صدای محیط استفاده می شوند اغلب از این نوع کپسول بهره می برند.
حساسیت الگوی قطبی میکروفن های هایپر کاردیوئید در کناره های آن ۱۲ دسی بل کمتر از جلوی میکروفن است و در دو ناحیه (زاویه ۱۱۰ درجه از جلوی میکروفن به راست و چپ)، حداقل حساسیت را داراست.
بای دایرکشنال
گروه با دایرکشنال یا دو سوعه دیگر شامل الگوی کاریوئید نمی باشند، چرا که شمایل هندسی جذب صدای آن ها از یک الگوی پروانه ای متقارن پیروی می کند که صدا را از هر دو طرف به صورت یکسان دریافت می کنند، مثال معروف این میکروفن های نمونه های استودیوئی می باشند که برای ووکال مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا طیف گسترده ای از فرکانس های صوتی را شامل می شوند. و الگو به کار بده شده در آن می تواند برای یک میکروفن مناسب تولید محتوا و پادکست استفاده شود.
الگوی قطبی میکروفن بای دایرکشنال به گونه ای است که دریافت صدای آن از مقابل و پشت دیافراگم و تضعیف صداهای کناری است.
همچنین بیشترین ایزولاسیون آن هنگامی است که آن را در بالای سر نوازندگان قرار دهیم، البته به شرطی که این نوازندگان مقابل هم قرار گرفته باشند .امکان استفاده این میکروفن در استریو فونیک به صورتی است که دو میکروفن دو جهته به صورت متقاطع با زاویه ۹۰ درجه نسبت به هم قرار گیرند.
آمنی دایرکشنال
همانطور که از نام آن مشخص است، این دسته از کپسولی ها صدا را در همه ی جهات موجود در یک کره به مرکزیت میکروفن به طور تقریبا یکسان دریافت می کنند. که تولید آن ها بسیار خاص و محدود می باشد. شاید لازم به بازگو کردن این نکته باشد که هیچ کدام از الگوی های قطبی میکروفن نسبت به دیگری برتری ندارد و همه چیز به نوع استفاده و کاربری آن ها بستگی دارد. چیزی که بسیار حائز اهمیت است، شناخت صحیح محیط و انتخاب درست میکروفن می باشد.
الگوی قطبی میکروفن آمنی دایرکشنال ها به گونه ای است که صدا را از تمامی زوایا ضبط می کنند. به دلیل طراحی بدون جهت این میکروفن هت صدا را در هیچ زاویه و جهتی مسدود نمی کنند و از تمام ظرافت ها برای طبیعی تر شدن صدا بهره می گیرند. از این میکروفن ها در سالن های با آکوستیک عالی مانند کلیساهای قدیمی استفاده می شود. نکته منفی این میکروفن، نداشتن کاهش نویز پشت آن است که منجر به ایجاد فیدبک مانیتور می شود، از این رو برای استیج های پر از سرصدا چندان مناسب نیست. میکروفون های امنی دایرکشنال گاهی اوقات برای ضبط ارکست نیز استفاده می شوند اما در استودیوهای خانگی نیز بسیار مفید هستند.
الگوی قطبی راهنمای خرید میکروفن
هنگامی که درک درستی از الگو قطبی پیدا کردید و به خوبی با ساز و کار آن اشنا شدید،به خوبی می توانید جهت هر میکروفن را به درستی تشخیص دهید و از این اطلاعات برای خرید یک میکروفن بی سیم استفاده کنید. علاوه بر این، میتوانید میزانحساسیت میکروفن را با توجه الگوی قطبی آن تشخیص دهید که این هم می تواند یک راهنمای بسیار خوب برای خرید شما باشد. دانستن این اطلاعات می تواند به شما در تصمیمگیری آگاهانه در رابطه با قرار دادن میکروفون کمک کند، تا هم ضبط خروجی مورد نظر خود را از منبع صدا را به حداکثر برسانید و هم میزان نویز صدا را به حداقل برسانید.
این نکته را به یاد داشته باشید که اگر شما بهترین میکروفن موجود در بازار را نیز خریداری کنید اگر الگو قطبی این میکروفن متناسب نیاز شما نباشد عملکرد و خروجی خوبی را به شما نخواهد داد.
یکی از بهترین راهها برای استفاده از الگوهای قطبی برای جداسازی منابع صوتی خاص، در حالی که منابع صوتی دیگر را به حداقل میرساند، روش شگفتآور متداول ماوس کردن با کیت درام است.
جمع بندی
هر میکروفنی در هر برند و کارکردی الگو های قطبی مختلفی دارند و بهترین اقدامی که در این مورد می توانید انجام دهید این است که با توجه به نوع کاربردی که دارید میکروفن بی سیم مورد نظر خود را از لحاظ الگوی قطبی تهیه کنید.
در این مقاله موضوعی که بررسی کردیم الگوی قطبی در میکروفن بود که درکنار آن سعی کردیم به تمامی مدلهای میکروفنهای مختلف را نام ببریم و سه نوع آن را که شامل الگوی تمام جهته و الگوی دوجهته و الگوی کاردیوئید بود را بررسی کردیم و توضیح کامل دادیم ولی نزدیک به ده مدل را نام بردیم و اجمالی نگاه انداختیم.
جالب است بدانید که اکثر میکروفنهای موجود در بازار را همین مدلهای کاندنسر تشکیل میدهند. مدلهایی که تاپتر از بقیه هستند شامل کالاها و محصولات کشور آمریکا میشوند. ما در بازار الگوهای چند حالته و آمپدانس پایین و نویز داخلی و بدنههای کیفیت فلزی میبینیم. محصولات چینی هم در بازار وجود دارند که به طبع از کیفیت پایینتری برخوردار هستند و مواد به کاررفته در آن مرغوب نیستند.
هرکدام از این میکروفنها دارای یک کاربرد و عملکرد خاصی بودند که سعی کردیم با توضیح این موارد یک دید کلی به شما بدهیم و شما را با الگوی قطبی آشنا کنیم.امیدواریم که این مقاله مورد پسند شما واقع شده باشد. از همراهی شما عزیزان بسیار سپاسگزاریم.
لوازم و تجهیزات صوتی بسته به اینکه در کجا و برای چه مراسمی مورد استفاده قرار می گیرند انتخاب می شوند. به همین منظور قصد داریم ادامه، این بحث را در دو قسمت دنبال کنیم.
تجهیزات صوتی لازم برای محیط های سر پوشیده
انتخاب باند مناسب برای محیط سرپوشیده
مراسماتی که داخل محیط های سرپوشیده برگزار می شود، دست مجریان را تا حد زیادی باز می گذارد، چرا که شرایط در یک محیط ایستا و کم پژواک همواره ایده آل تر از یک محیط باز است. برای برگزاری مراسم در چنین محیطی در ابتدا شما به تعدادی باند با کیفیت نیاز خواهید داشت، چرا که حجم بالای صدا در یک محیط بسته در صورتی که از کیفیت مناسبی برخودار نباشد می تواند به شدت آزار دهنده شود. از طرفی چون جایگاه باند ها معمولا ثابت است، استفاده از باند های بدنه چوبی نیز امکان پذیر است. باند های چوبی شاید پرتاب صدای کمتری نسبت به مدل های فایبرگلاس داشته باشند و وزن شان نیز کمی سنگین تر باشد، اما با درنظر شرایط ثابت محیطی و قیمت مناسب شان می توانند گزینه ی بسیار مناسبی باشند. برای نمونه می توان به باند های حرفه ای JTR مدل JMR6000 و JMR3000 اشاره نمود.
باند پسیو یاماها C112V
انتخاب منبع تغذیه، آمپلی فایر یا پاورمیکسر؟
پس از انتخاب باند ها، نیاز به یک دستگاه تامین کننده ی انرژی و میکسر صدا که در قالب یک پل ارتباطی میان میکروفن و باند عمل کند کاملا مشهود است. برای این منظور از پاورمیکسر یا آمپلی فایر استفاده می شود که در مقاله قبلی به طور مفصل آن ها را مقایسه کردیم و درمورد عملکردشان توضیح دادیم. لازم به ذکر است که در انتخاب توان آمپلی فایر یا پاورمیکسر و متناسب با آن تعداد و اندازه ی باند های خود دقت کنید. این دو می بایست در یک تعادل و برابری منطقی با یکدیگر قرار بگیرند. پاورمیکسر های Dynacord-1000 و JTR CMX-1000 از پرفروش ترین پاورمیکسر های بازار محسوب می شوند.
پاور میکسر جی تی آر JTR
انتخاب بهترین میکروفن مداحی
پس از باند و منبع تغذیه نوبت به میکروفن می رسد. از آنجایی که در محیط های بسته جایگاه مداح ثابت در نظر گرفته می شود، استفاده از یک میکروفن دستی داینامیک سیم دار که قیمتی به مراتب کمتر از میکروفن های بی سیم بازار دارد، می تواند یک انتخاب مقرون به صرفه و اقتصادی باشد. میکروفن های Jasco-2000 و JTR DXL-842 از پرفروش ترین میکروفن های داینامیک سیم دار بازار و گزینه ی محبوب مداحان به حساب می آیند.
دسته های عزاداری
انتخاب باند مناسب برای محیط باز
شاید در گذشته اینطور مرسوم بود که برای دسته های عزاداری فضای باز از بوق ها و بلندگو های شیپوری بهره می گرفتند، چرا که پرتاب صدای بسیار خوبی دارند که می توانند تمام طول دسته را پوشش صوتی دهند اما مشکلی که در مورد بوق ها و یونیت ها همواره وجود دارد، کیفیت پائین صدای آن هاست. امروزه بجای استفاده از بوق های بی کیفیت پیشنهاد می شود تا از باند های حرفه ای بدنه فایبرگلاس استفاده شود. کابینت این باند ها با توجه به اصول مهندسی آکوستیک و عایق کاری صدا ساخته می شوند که نتیجه آن پرتاب صدای باکیفیت و قدرت مند به محیط های باز است. باند های پلیمری و فایبرگلاسی نسبت به باند های چوبی وزن کمتر و مقاومت فیزیکی بیشتری دارند که همین عامل کمک می کند تا به سادگی آن ها را جابجا و چفت و بست کنید. از سری باند های فایبرگلاس پرفروش و قدرتمند بازار می توان باند حرفه ای EV ZX5 , MONTARBO W17 و JTR JW600 اشاره نمود.
پاورمیکسر و آمپلی فایر همانند قسمت قبل انتخاب می شود و در فضا های باز یا بسته تفاوتی در انتخاب نوع منبع تغذیه ایجاد نمی کند.
انتخاب میکروفن مداحی مناسب برای فضای باز
و در نهایت به سراغ انتخاب میکروفن مناسب جهت برگزاری دسته های عزاداری می رویم. بهتر است که میکروفن مورد استفاده در این مراسم از نوع بی سیم باشد تا مداح بتواند آزادی بیشتری برای حرکت و مداحی داشته باشد. از طرفی چون دسته در حال حرکت است و هر لحظه احتمال کم و زیاد شدن فاصله ی مداح از پاورمیکسر وجود دارد، بهتر است تا از میکروفن های بی سیم استفاده کنیم. تنها نکته ای که در انتخاب میکروفن بی سیم پیشنهاد می کنیم این است که میکروفن های بی سیم UHF حساسیت بالایی دارند و ممکن است در واکنش به نیروی الکتریکی حاصل از موتور برق واکنش منفی نشان دهند که می تواند در قالب نویز یا قطع و وصلی مداوم نمود پیدا کند. از جهتی نیز میکروفن های UHF کیفیت بسیار خوبی دارند که نمی توان این امر را نادیده گرفت. پس پیشنهاد می کنیم اگر قصد خرید میکروفن بی سیم UHF را دارید حتما این موضوع را بررسی کنید و یا از میکروفن های VHF استفاده کنید. از پرفروش ترین میکروفن های UHF بازار می توان به نام های JTR UEM991 و PV PRU611 اشاره کرد.
قبل اینکه به سراغ توضیح درباره ی نصب سیستم های پیجینگ برویم، بد نیست که یک توضیح کوتاه و مفهمومی در مورد سیستم های صوت پیجینگ ارائه کنیم تا آن دسته از بازدیدکنندگان که به تازگی پا به عرصه نصب و خرید و فروش سیستم های پیجینگ نهاده اند نیز با زمینه ذهنی بهتری مقاله ی نصب سیستم پیجینگ را مطالعه کنند.
سیستم پیجینگ چیست؟
در گذشته ای نه چندان دور سیستم پیجینگ کاربرد بسیار محدودتری داشتند و به این وسعت مورد توجه قرار نگرفته بودند اما امروزه با رونق گرفتن پروژه های Hyper Mall و Smart Home ، بازار کار سیستم های پیجینگ به عنوان تامین کننده ی صوت مجموعه بسیار مورد توجه قرار گرفت و همین امر سبب جهش تکنولوژی در این ویترین گردید.
اگرچه استفاده از انواع بلندگو ها برای پخش موزیک با کیفیت و حتی موزیک حرفه ای با معنای ترکیب واژه ی سیستم پیجینگ خیلی هم راستا نیست، اما همچنان این خانواده صوتی به نام سیستم های پیجینگ یاد می شوند. پس تمام ذهنیت خود درباره ی سیستم های پیجینگ قدیمی و بی کیفیت را دور بریزید تا با هم به بررسی مجموعه ای از سیستم های صوتی که توانایی پخش صدا با حداکثر کیفیت را دارا می باشند، بپردازیم.
سیستم صوت پیجینگ
سیستم پیجینگ کجا استفاده می شود؟
ادارات دولتی و خصوصی، مدارس و دانشگاه ها، هتل ها، خانه های مد و زیبایی، رستوران، فست فود و کافی شاپ ها و البته خانه های شخصی و مسکونی بخشی از مصرف کنندگان سیستم های صوتی پیجینگ به حساب می آیند.
به طور کلی هرجایی که نیاز به پخش موسیقی با کیفیت احساس می شود، رد پای سیستم های پیجینگ نیز همان جاست و با در نظر گرفتن این اصل که موسیقی و صدا در دنیای امروز بسیار حائز اهمیت است و یکی از بهترین ترفند های جذب مشتری به خصوص در مجموعه های فروشگاهی، خدماتی و اقامتی به حساب می آید به طور چشمگیر بر اهمیت آن ها افزوده است، البته همانطور که اشاره شد، منازل مسکونی نیز در چند سال گذشته به یکی از بازار های پر رونق سیستم های پیجینگ بدل شده اند.
نصب و راه اندازی سیستم پیجینگ
مرحله اول: ارزیابی
در نگاه اول ممکن است نصب سیستم های پیجینگ بسیار ساده و ابتدایی به نظر رسد اما حقیقتی پشت آن نهفته است که تفاوت ها را رقم میزند. در ابتدا ارزیابی درست فضا و هم سو شدن با خواسته های مشتری مطرح است که قدم نهادن در گام بعدی کاملا وابسته ی همین پله ی اول است. اگر درک درستی از فضا و خواسته های کارفرما نداشته باشیم، سیستم پیشنهادی ما یا کارایی لازم را نخواهد داشت و یا بسیار گران قیمت تر از حد معقول خواهد بود. پس انتخاب نوع محصولات و اجناس بسیار مهم است.
مرحله دوم: سیم کشی پیجینگ
بعد از اینکه تعداد و مکان بلندگو ها مشخص شد می بایست به سراغ سیم کشی پروژه برویم. برای این امر دو دستور کار مد نظر سیم کش قرار می گیرد.
1- نصب اهمی پیجینگ
در نصب اهمی شما می بایست از بلندگو هایی فاقد ترانس مچینگ یا نوع سلکتوری با مود اهمی استفاده کنید. در این حالت شما دو قطب مثبت و منفی خواهید داشت که می بایست برای هر اسپیکر یک جفت کابل مثبت و منفی تا پشت آمپلی فایر بیاورید و در آن جا قطب های مثبت و منفی را با هم سربندی کرده و سیم مثبت را به ورودی Ω8 که معمولا با رنگی قرمز مشخص می شود وارد کنید و همینطور سیم های منفی را نیز سربندی کرده و به پایانه ی دیگر که می تواند منفی یا GND باشد اتصال دهید. فرمت فوق می تواند 2 محدودیت برای شما ایجاد کند:
الف) با طولانی شدن سیم کشی، مس در قامت یه مقاومت عمل کرده و سبب افت ولتاژ در مدار می شود.
ب) با ازدیاد تعداد بلندگو ها که هریک دارای یک مقاومت مشخص، مثلا 8 اهم هستند، طبق قانون زیمون اهم شاهد کاهش مقاومت و در نتیجه بالا رفتن توان خروجی و فشار وارده به آمپلی فایر و حتی بلندگو ها خواهیم بود که می توانند باعث سوختن آمپلی فایر و در مرحله ی بعد آسیب بلندگو ها شود.
2- نصب ولتی پیجینگ
در نصب ولتی دیگر درسر ها و چالش های فرمت اهمی مطرح نیست اما در مقابل لازم است که بلندگو های شما حتما مجهز به ترانس مچینگ باشند. در حالت ولتی بلندگو ها به صورت باند به باند به یک دیگر متصل می شوند. پشت هر بلندگو یک پایانه ی مشترک یا com به همراه یک ورودی با وات مشخص وجود دارد. شما می بایست پایانه های com را از هر اسپیکر به اسپیکر بعدی متصل کنید. پایانه ی دیگر بلندگو را نیز به همین شکل به یک دیگر اتصال دهید، بدین ترتیب تنها یک جفت سیم برای هر منطقه صوتی(زون) به پشت آمپلی فایر می رسد. حال بایستی سیم های com را با یکدیگر سربندی کرده و به ورودی 0V دستگاه وارد کنید، سپس سیم دوم هر زون را به یکی از کانال های دستگاه که معمولا با رنگ قرمز مشخص می شود وصل کنید. حال اختلاف پتانسیل 70 یا 100 ولت در مدار شما به گردش در خواهد آمد.
مرحله سوم: تنظیمات
پس از اینکه سیستم را به درستی نصب کردین، نوبت به تنظیمات صدا می رسد، بسیار مهم است که میزان صدای بیس و تریبل و همچنین حجم صدای هر زون چقدر باشد تا صدا به طور یکنواخت در تمام مجموعه پخش شود. البته در این قسمت سلیقه ی کاربر نیز تا حد زیادی تاثیرگذار خواهد بود، اما پیشنهاد می کنیم در این باره نیز با یک متخصص کار بلد هم فکری و هم کاری کنید.
خیلی ها که تجربه حضور در یک کنسرت سیستم اجرای زنده را دارند بر این باورند که موسیقی رد سالن کنسرت با همه ی موسیقی ها متفاوت است و شنیدن موسیقی در سالن یا همان سیستم اجرای زنده یک تجربه ناب و خارق العاده را به انسان منتقل می کند که در هیچ جای دیگه ای نمی توان نظیر آن را یافت. این اتفاق لذت بخش می تواند دلایل متعددی داشته باشد اما میتوان با جرات گفت عنصری که اجرای موسیقی زنده را لذت بخش می سازد یا به نوعی تکمیل می کند، شنیدن یک صوت با کیفیت و پر قدرت در سیستم اجرای زنده است. بله همینطور است.
هنگامی که محل اجرای زنده در بهترین حالت فاقد تجهیزات سیستم صوت اجرای زنده استاندارد باشد یا تجهیزات موجود در آن به روز نبوده و بسیار قدیمی باشند، در این شرایط هرچند نمی توانیم معجزه کنیم، اما انتخاب و به همراه داشتن یک سیستم صوت اجرای زنده مناسب این امکان را به ما می دهد تا بتوانیم اجرای زنده در این مراسم ها را نیز به خوبی برپا کنیم.
برای این که بتوانید سالنی را از صدای موزیک هایتان پر کنید، نیاز به تجهیزات سیستم صوت اجرای زنده مخصوصی دارید و هیچ چیز نمی تواند جایگزین یک سیستم حرفه ای و مناسب برای این کار شود.
محدوده شنوایی گوش
گوش های انسان همانند یک میکروفن بسیار حساس و قوی همه ی فرکانس های صوتی در بازه 20 تا 20000 هرتز را می شنود و تفاوت اجرای زنده را درک می کند اما موضوع به اینجا ختم نمی شود. شاید برای شما جالب باشد که بدانید انسان فرکانس های کمتر و بیشتر از این را هم می تواند حس کند، البته نه با گوش و قدرت شنوایی، بلکه با بدن خود! و تفاوت در همین جاست.
استفاده از یک سیستم صوتی بسیار قوی و با کیفیت که می تواند تا 99.9% صدای موسیقی را برای شما در سیستم صوت زنده به اجرا در آورد یک احساس کاملا متفاوت از شنیدن یا شاید حتی لمس کردن موسیقی را به شما القا می کند که این تجربه را در کمتر جایی خواهید یافت.
اجرای زنده صوت
چگونه؟
همانطور که در قسمت بالا هم اشاره شد یک سری ادوات و لوازم مخصوص برای راه اندازی سیستم صوت اجرای زنده نیاز است که در این مقاله قصد داریم به طور واضح به توضیح آن بپردازیم. پس اگر به این مجموعه ها و یا حتی به کنسرت های موسیقی علاقه مند هستید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
1- قبل از هرچیز به سراغ باند ها می رویم!
خب طبیعتا همه می دانیم که برای داشتن یک صدای خوب در اجرای زنده به یک پخش کننده ی خوب صدا که اسپیکر یا باند نام دارد نیاز خواهیم داشت. امروزه در بازار برند های بسیار متعددی از تولید کنندگان اسپیکر ها و باند های صوتی به چشم می خورند که قطعا همه دارای کیفیت یکسانی نیستند. در سیستم صوت اجرای زنده حرفه ای همواره از باند های اکتیو و پسیو 2way که دارای ووفر و تیوتر مجزا هستند استفاده می شود، اما دلیل آن چیست؟؟
باند های 2way دارای ووفر با قابلیت پخش فرکانس های پائین یا صدا های بم و تیوتر با قابلیت پخش فرکانس های بالا یا صدا های تریبل هستند که می توانند به این طریق بازه پوشش فرکانسی خود را که در قسمت اول به اهمیت آن پرداختیم، گسترش دهند. در واقع هرچه این طیف پاسخگویی فرکانسی گسترده تر باشد صدای با کیفیت تری را خواهید شنید. لازم به ذکر است که وظیفه ی تفکیک فرکانس ها و تحویل دادن شان به ووفر و تیوتر بر عهده ی قطعه ی الکترونیکی کراس آور می باشد که هرچه بهتر باشد در نهایت عملکرد باند ها بهتر خواهند بود.
ساب ووفر
غیر از کیفیت شما به حجم صدای قابل توجهی در اجرای سیستم صوت زنده نیاز خواهید داشت که این موضوع با استفاده از بلندگو هایی با توان بالا یا تعداد بیشتر باند ها کاملا قابل تامین است. همچنین معمولا در سالن های کنسرت از یک یا چند ساب ووفر به عنوان تقویت کننده صدا های بم استفاده می شود که حقیقتا گرمای خارق العاده ای به سالن خواهند بخشید. ساب ووفر ها همانطور که از نام شان هم مشخص است، فاقد تیوتر هستند و فقط صدا های بم را تقویت می کنند، مانند صدای طبل ها و ساز های کوبه ای در موزیک.
مطلبی هم به طور گذری درمورد اکتیو یا پسیو بودن باند ها مطرح کردیم که خوب است کمی آن را بیشتر توضیح دهیم. تفاوت اصلی در نوع تغذیه آن هاست. توان مورد نیاز باند ها یا از طریق پاور آمپلی فایر خارجی تامین می شود و یا از طریق آمپلی داخلی باند. که در حالت اول باند ها را پسیو گویند و در حالت دوم اکتیو. از آنجایی که باند های پسیو علاوه بر سیگنال های صوتی به توان الکتریکی (وات) هم نیاز دارند، برای آن ها درگاه SpeakOn یا TRS در نظر گرفته می شود. در صورتی که باند های اکتیو تنها به سیگنال نیاز دارند که این مهم از طریق کابل هایی با درگاه XLR تامین می شود.
باند اکتیو پسیو اجرای زنده
2- پاور آمپلی فایر ، میکسر و پاور میکسر
بگذارید در ابتدا چند تعریف کوتاه در مورد وظیفه ی این سه ابزار ارائه کنیم:
پاور آمپلی فایر ← فقط تولید توان و نیروی مورد نیاز برای راه اندازی باند ها
میکسر ← فقط پردازش، آماده سازی، مدیریت پورت های ورودی خروجی و سیگنال های صوتی مورد نیاز بلندگو ها
پاور میکسر ← هم تامین توان و هم تامین سیگنال به همراه پنل مدیریت و کنترل تمام سیستم
به طور خلاصه مشاهده کردین که پاور ها و میکسر ها چه کاری انجام می دهند و پاورمیکسر ها که کار هر دو آن ها را در قالب ی دستگاه انجام می دادند.
ناچاریم ادعا کنیم که شما برای یک اجرای با کیفیت به پاور ها و میکسر خوبی هم نیاز خواهید داشت تا پل ارتباطی ساز ها و میکروفن ها با بلندگو ها باشند. غیر از این در حین اجرا شما نیاز خواهید داشت تا صدایی را کم یا زیاد کنید، یا افکت و جنس صدای خروجی از بلندگو ها را تغییر دهید که همه ی این ها به کمک همین دستگاه ها امکان پذیر است.
میکسر و پاور میکسر صوتی
3- میکروفن خوب
از کوزه همان تراود که در اوست! بله همینطور است. یک سیستم صوتی خوب و بلندگو های باکیفیت زمانی صدای با کیفیتی خواهند داشت که به کمک یک میکروفن خوب و با کیفیت تغذیه شوند، از همین رو میکروفن ها در سیستم صوت اجرای زنده بسیار بسیار حائز اهمیت اند و می بایست در انتخاب آن ها دقت کرد.
میکروفن ها چه از نوع دستی داینامیک و چه از نوع هدمیکی خازنی، به صورت بی سیم و سیم دار در بازار موجود هستند و این برتری یا ضعف در کیفیت آن ها محسوب نمی شود، بلکه تفاوت های اصلی را فرکانس پاسخگویی، امپدانس میکروفن، کیفیت کپسول و الگوی قطبی رقم خواهند زد که می بایست در هنگام خرید به آن ها توجه کنید. البته نظر بنده این است که اگر می خواهید هزینه ی زیادی برای خرید میکروفن کنید، حتما آن را در هنگام خرید تست و ارزیابی کنید.
میکسر دایناکورددارای دو افکت است که هر دو بیت ریت 24 بیت استریو دارند. افکت های 1 و 2 هر کدام 100 برنامه ی از پیش تعیین شده و تا حدودی قابل تنظیم و همچنین 20 جایگاه افکت خالی، برای ایجاد افکت مورد نظر و یا حتی تنظیم دستی نیز در دسترس کاربر می گذارند. هر کدام از افکت ها، دو عدد دکمه ی بالا و پایین دارند که مجموعا 4 دکمه می شود. کارایی های زیاد دیگری نیز دارند. مجموع این 100 افکت، به ۴ دسته تقسیم می شوند:
دسته اول افکت ها، افکت های برگشتی و یا نام دیگر آن ها افکت های هال است. تصور کنید در یک ساختمان خالی، شروع به فریاد زدن می کنید، صدا هایی که در آن جا به شما بر می گردند، صدای هال گفته می شود. افکت های 1 تا 20، متعلق به افکت های هال هستند. افکت هایی که یکی از معروف ترین آنها، افکت 5 است. بقیه افکت ها، از شماره 20 تا 41، مربوط به برگشت صدا به همراه اکو هستند و افکت های 41 تا 60 نیز مربوط به افکت اکورد یا افکت کورس است. کارکرد افکت کورس به این گونه است که تظاهر میکند که ساز های بیش تر از یک ساز در حال نواختن است. افکت های 61 تا 100 نیز افکت های اسپشیال هستند که شامل افکت های تاخیر و بازگشت هستند.
افکت های پیش فرض برای میکسر داینا 3، برای افکت 1، عدد 5 و صدای هال مانند است و برای افکت 2، عدد ۵۵ برای اکو و تاخیر 230 میلی ثانیه ای و همینطور با درصد تکرار40٪ است. اما شما امکان تغییر این حالت پیش فرض را دارید. برای تنظیم هر افکت، از دکمه بالا(up) و دکه پایین (down) استفاده می شود.
درگاه پدال پای افکت ها:
فرض کنید شما در یکه مجلس هستید که ابتدا باید سخنران صحبت کند، سپس قاری قرآن، قرآن بخواند و دوباره بعد از آن سخنران صحبت کند. حالا اگر صدای سخنران افکت اکو داشته باشد ، شنوندگان حرف هایش را به درستی نمی شنوند و اگر افکت اکو خاموش باشد صدای قاری، رسا نخواهد بود.
میکسر دایناکورد این امکان را به کاربران خود داده است تا با استفاده از یک درگاه هدفون که در آن تعبیه شده، بتوانند یک پدال پایی به آن متصل کنند و هر زمانی که می خواهند، افکت ها را خاموش و یا روشن کنند. البته کار با این پدال، یک شرط دارد و آن روشن بودن کلید های روشن و یا خاموش افکت ها است.
درگاه های ارسال سیگنال افکت ها:
این درگاه به امکان استفاده از چند افکت را همزمان میدهد. به اینگونه که اگر بخواهیم همه ی خط ها را به یک یا دو افکت وصل کنیم. و یا اگر نخواهیم از افکت های خود داینا 3 بهره ببریم و یا علاوه بر بهره گیری از افکت داینا، افکت های خارجی نیز استفاده کنیم. و یا به طور مثال بخواهید خط های که ولوم fx 1 باز دارند را به دو افکت اکولایزر و دیگری افکت تاخیر، و خط fx 2 را فقط به اکولایزر، میتوانید یا استفاده از این درگاه های ارسال fx، سیگنال های برگشتی را به کانال های استریو بدهید.
ولوم های کنترل درگاه های ارسال سیگنال ها:
این ولوم ها که به آن ها fx1send و fx2send می گویند، می توانند حجم صدا های ارسال شده به درگاه هایشان را کنترل کنند.
ولوم های ارسال افکت های 1 و 2 به آکس های 1 و 2 و مانیتور های 1 و 2:
چهار ولومی که رنگشان زرد است، تعیین میکنند تا افکت های داینا 3 به چه میزان می توانند به خط های آکس ارسال شوند. اگر این ولوم ها کاملا به چپ باشند، معنی آن بسته بودن خواهد بود.
چهار ولوم آبی رنگ ، نشان دهنده حجم ارسال شده افکت ها به مانیتور ها هستند و این ولوم ها پری فیدر افکت نیز هستند.
چراغ پیک افکت ها:
این چراغ قرمزرنگ، تنها زمانی روشن می شوند که سیگنال ارسال شده توسط خط ها به افکت ها بسیار قوی باشد، و در حد کلیپ کردن باشد. اگر افکت به اشباع برود و صدا را کلیپ کند، این کلیپ با اعوجاج بسیار زیاد تری همراه خواهد بود و صدا خراب می شود. برای تنظیم این افکت، ابتدا باید فیدر های سبز افکت را روی 5 دسی بل قرار داد و سپس آرام آرام ولوم های افکت خطی که به آن منبع صدا همانند یک آهنگ و یا میکروفن وصل است( در میکروفن یک دو کنید) را آرام آرام زیاد کنید، کمی چراغ پیک در حد چشمک ضعیف که روشن شد، از آن، ولوم افکت خط را بیش تر نکنید، اما اگر تا آخر ولوم ها را زیاد کردید و پیک افکت روشن نشد، از فیدر های افکت استفاده کنید و آنها را زیاد تر کنید.
کلید روشن و خاموش کردن افکت ها fx on/off:
این کلید اصلی روشن یا خاموش بودن افکت ها به همراه یک نشانگر ال ای دی سبزدر کنارش است که همانند یک پدال پا، به روشن بودن این کلید، توانایی روشن/خاموش کردن ( در واقع فعال یا غیر فعال کردن افکت) را دارند.
کلید pfl:
روشن کردن این کلید زردرنگ، باعث می شود که سیگنال خروجی افکت ها، به درگاه هدفون ها به صورت پری فیدر بروند.
فیدر اصلی افکت ها:
این فیدر ها که برای قسمت مستر ها هستند، سبز رنگ هستند و خروجی افکت ها به مستر را کنترل و همانند خط های این میکسر دارای بهره ای از –∞ تا 10 دسی بل دارند.
بخش 2 – خروجی های کمکی یا همان آکسیلاری(آکس ها):
این دستگاه دایناکورد، دارای دو عدد خروجی اکسیلاری است که می توانند برای اتصال به باند های اکتیو، ضبط کننده ها، تقویت کننده ها، میکسر های دیگر، افکت ها و …. استفاده شوند. ولوم های اکس و فیدر ها زرد رنگ هستند.
درگاه های ارسال آکس:
در این درگاه ها، خروجی های مونو با نام های aux1send و aux2send و سیگنال هایی که ما به آکس ها از هر خطی ارسال می کنیم، نشان می دهند و ترجیحا از فیش های بالانس شده برای اتصال به این درگاه ها استفاده می شود.
کلید پست آکس aux post:
کلیدی که قابلیت پری فیدر بودن یا پست فیدر بودن را فعال می کند و در کنار خود یک ال ای دی نشانگر زردرنگ دارد. اگر این کلید فعال باشد سیگنال کانال های دارای ولوم آکس باز به فیدر وابستگی پیدا می کنند و اگر غیر فعال باشند این سیگنال به فیدر کانال خود، وابستگی نخواهد داشت.
کلید بی صدا:
کلید بی صدا و یا همان mute، یک نشانگر ال ای دی قرمزرنگ در کنار خود دارد، اگر فعال شود، حتی با باز بودن فیدر ها و ولوم ها، از ارسال شدن سیگنال به خروجی های آکس جلوگیری میکنند. این کلید روی سیگنال ارسال شده به هدفون تاثیری ندارد.
کلید ارسال به هدفون یا pfl:
این کلید که سیگنال موجود در خط آکس ها را به درگاه خروجی هدفون به صورت پری فیدر نسبت به فیدر های زردرنگ و اصلی آکس ها ارسال می کند. اگر این کلید را فعال کنید، صوت سنج قسمت مستر، کانال چپش به نشان دادن میزان سطح خروجی هدفون ها اختصاص میابد و کانال راستش، به نشان دادن میزان سطح خروجی مستر، اختصاص میابد.
فیدر اصلی آکس ها:
این فیدر ها آخرین کنترل کننده های آکس ها هستند، و حجم صدای ارسالی به خروجی های آکس را کنترل میکنند، و همانند دیگر فیدر ها ، دارای بهره ای از –∞ تا10 دسی بل دارند.
بخش 3 – خروجی های مانیتور ها:
دایناکورد علاوه بر اضافه کردن خروجی های آکسیلاری، دو خروجی دیگر به نام های مانیتور 1 و 2 قرار داده است که به طور اختصاصی برای اتصال باند های اکتیو و یا آمپلی فایر به مانیتور های صحنه است که البته می توان استفاده های دیگری نیز از آن ها برد.
خروجی های مانیتور ها:
دایناکورد برای اتصال هر چه راحت تر تعداد بیش تر مانیتورینگ، چهار درگاه خروجی برای مانیتور ها قرار داده است. نوع این درگاه ها، یکی xlr و دیگری بنون است، که بهتر است از نوع بالانس شده آن ها استفاده گردد.
فیدبک فیلتر:
عمل مانیتور کردن صدا، احتمال فیدبک شدن صدا را بالا خواهد برد. پس بسته به نوع مکان، این فیدبک می تواند از فرکانس های بم و یا زیر باشد. فرکانس های بم بیشتر فیدبک توسط محیط می شوند و فرکانس های زیر، بیشتر توسط میکروفن. و همچنین معلوم نیست دقیقا چه فرکانسی فیدبک خواهند شد.
قسمت فیدبک یک کلید با نشانگر سبزموجود است که این فیلتر را فعال و یا غیر فعال میکند و یک ولوم تنظیم فرکانس که از 70 هرتز تا 7 کیلو هرتز مدرج است و فرکانس فیدبک را می توان توسط آن تنظیم نمود. و خود این فیلتر نیز یک فیلتر میان نگذر با فرکانس متغیر توسط همین ولوم و شیب بسیار زیاد، برای جلوگیری از کاهش کیفیت صدا در مانیتور ها است.
کلید بی صدا:
وظیفه این کلید قرمزرنگ قطع صدای ارسالی به درگاه های خروجی مانیتور ها است که در صورت فعال بودن pfl، صدای ارسالی به هدفون ها را قطع نمی کند.
کلید pfl:
وظیفه این کلید با نشانگر زردرنگ فرستادن سیگنال های موجود در مانیتور ها به خروجی هدفون است. اگر این کلید فعال شود، صوت سنج قسمت مستر، کانال چپش به نشان دادن میزان سطح خروجی هدفون ها اختصاص میابد و کانال راستش به نشان دادن میزان سطح خروجی مستر.
فیدر مانیتور ها:
قسمت پایانی، فیدر مانیتور ها هستند. این فیدر های آبیرنگ ، وظیفه ی کنترل حجم صدای ارسالی به مانیتور ها را دارد و بهره آن از بازه -∞ تا 10 دسی بل است.
همانطور که در مقالات قبلی اشاره شد، باند ها دارای دو نوع اکتیو و پسیو می باشند و ساختار داخلی آن ها می تواند 2way یا فول رنج باشد. همینطور جنس بدنه ی باند می تواند از جنس چوب یا فایبرگلاس باشد که در این مقاله قصد داریم هریک از آن ها را به طور جداگانه مورد بررسی قرار بدیم.
فرض کنید شما یک مهندس صوت هستید و می خواهید یک باند به سلیقه ی خود طراحی کنید، پس گام به گام به ما همراه باشید.
طراحی باند
قبل از هرچیزی ، همانند هر طراحی دیگری، می بایست این اصل را در نظر بگیریم که هدف و توقع ما از طراحی باند چیست، آیا کیفیت در باند اولویت است یا هزینه ی کم، شدت صدا اهمیت دارد یا تفکیک و شفافیت صدا، آیا قرار است مکان باند ثابت باشد یا به صورت پیوسته جابجا خواهد شد. حال ما فرض را بر این می گیریم که می خواهیم یک باند تمام عیار که بر اثر جابجایی مداوم هم مقاوم باشد را طراحی کنیم. پس به سراغ مرحله ی اول می رویم.
باند فول رنج یا 2way ؟
باند های فول رنج تنها از یک بلندگوی داخلی تشکیل می شوند و همه ی صدا ها و فرکانس های تولیدی از آن خارج می شوند. باند های فول رنج از آنجایی که می بایست هم صدا های زیر و هم صدا های بم را تولید کنند، فیزیک شان به گونه ای طراحی می شود که بتوانند این کار را انجام دهند، به طور مثال هرچه اندازه ی بلندگو کوچک تر باشد، پخش صدا های بم سخت تر و در مقابل پخش صدا های تریبل آسان تر خواهد شد. با توجه به این توضیحات نمی توان از یک اسپیکر فول رنج توقع زیادی داشت، چرا که قطعا در پخش فرکانس های خیلی پایین یا خیلی بالا موفق نخواهد بود و قالبا صدا های میانی را پخش خواهد کرد. پس اگر می خواهیم یک باند تمام عیار طراحی کنیم نیاز به فناوری 2way خواهیم داشت.
مختصری از فناوری باند 2way
در فناوری ساخت باند 2way از یک ووفر و تیوتر جدا و همینطور یک یا دو کراس آور استفاده می شود. ووفر معمولا یک اسپیکر 8 تا 15 اینچ با توانایی ویژه در پخش صدا های بم می باشد و تیوتر یک اسپیکر کوچک با اندازه ی 0.5 تا 3 اینچ جهت پخش صدا های زیر و تریبل می باشد که به همراه کراس آور که یک قطعه الکترونیکی می باشد هر سه داخل باکس باند قرار می گیرند. کراس آور صدای دریافتی را تفکیک و در اختیار ووفر و تیوتر قرار می دهد که نتیجه ی این تلاش یک صدای بسیار با کیفیت با بیس و شفافیت بالا در صدای خروجی باند خواهد بود.
بلندگو دکوراتیو ۲way
اکتیو یا پسیو؟
پس از انتخاب نوع بلندگو داخلی و سایز آن، نوبت به تصمیم گیری در مورد تغذیه این باند خواهد رسید. شما می توانید برای راه اندازی باند از آمپلی فایر و پاور میکسر که یک دستگاه مستقل است استفاده کنید و مدیریت باند رو هم به همان دستگاه مرکزی بسپارید که در این صورت یک باند پسیو خواهید داشت. گزینه ی بعدی استفاده از یک پاور و ترانس داخلی برای باند می باشد که مدار آن داخل جعبه باند قرار می گیرد و به طور خاص نیروی مورد نیاز بلندگو ها و کراس آور را تامین خواهد. در این حالت شما تنها کافیست به کمک یک کابل معمولی پاور، باند را مستقیما به برق شهر متصل کنید که در این صورت یک باند اکتیو خواهید داشت.
البته باند اکتیو هم برای راه اندازه به سیگنال های صوتی که در میکسر ساخته می شود نیاز دارند که برای این کار هم 2 گزینه پیش روی شماست، استفاده از یک میکسر خارجی که به مراتب ارزان تر و سبک تر از پاورمیکسر است و تنها برای تامین سیگنال و مدیریت باند شما طراحی شده نه تامین نیرو، و یا استفاده از یک میکسر و پنل کوچک داخلی در باند که این امکان را فراهم می کند تا به طور مستقیم میکروفن، فلش مموری، گاها بلوتوث و حتی تلفن همراه خود را مستقیما به باند وصل کنید و به کمک ولوم ها و فیدر های در نظر گرفته شده در پشت باند، سیستم صوتی خود را مدیریت کنید.
نکته مهم
لازم به ذکر است که کابل ارتباطی در باند های پسیو معمولا از نوع TRS , TR و SpeakOn می باشد که در باند های اکتیو معمولا به شکل XLR ظاهر می شود.
باکس، کابینت، کیس یا جعبه ی باند، گام آخر!
پس طی کردن دو مرحله ی بالا به سراغ انتخاب جعبه باند میرویم، جعبه باند رو می بایست با توجه به 2 مرحله ی بالا انتخاب کرد چرا که جعبه باند پسیو و اکتیو، یا فول و 2way متفاوت هستند و اگر متناسب نباشند یا سایزشان درست نباشد درست در جای خود قرار نخواهد گرفت. باکس ها می توانند از جنس چوب فشرده با روش یا از جنس فایبرگلاس باشند که تفاوت های بسیاری دارند. باکس های چوبی معمولا ارزان تر هستند اما درد جابجایی های مدام ممکن است دچار مشکل شوند، همچنین شکل ساده ای دارند و در طراحی آن ها چیزی به اسم مهندسی صوت و آکوستیک وجود ندارد که همین امر موجب تغییر جنس و کیفیت صدا خواهد شد.
در مقابل آن کیس های فایبرگلاس وجود دارند که به مراتب سبک تر و مقاوم تر هستند و ظاهر بسیار جذاب تری هم دارند. در طراحی کیس های فایبرگلاسی به دلیل آزادی عمل در قالب ریزی و طراحی، امکان فراهم کردن بستر مهندسی صدا و آکوستیک هم وجود دارد که این موضوع سبک به حداقل رسیدن تغییرات صدا و کاهش جذب صوت توسط دیواره ها خواهد.
با در نظر گرفتن این 3 مورد می تواند باند مورد نیاز را با دقت بیشتری تهیه کرد، البته بخش های فنی و متعدد دیگری هم وجود دارند که جزو اطلاعات هر باند به حساب می آیند که در هنگام خرید می بایست به آن ها نیز توجه ویژه داشت، همچون فرکانس پاسخگویی، توان بلندگو، امپدانس، حساسیت، SPL و… که بعدا در یک مقاله ی جداگانه به آن ها نیز خواهیم پرداخت.
همانند هر سیستم دیگری، مجموعه های صوتی نیز برای کنترل و مدیریت نیاز به یک دستگاه به خصوص دارند که پایگاه مرکزی ورودی ها و خروجی ها باشد و به کمک آن بتوان تمام مجموعه را کنترل کرد. میکسر در سیستم صوت دقیقا همین کار را انجام می دهد و امکاناتی در اختیار ما قرار می دهد که به واسطه ی آن ها می توان تمام ابزار و لوازم را کنترل و تنظیم نمود و در نهایت در میکسر خروجی صدایی را بدست آورد که به خواسته ی ما نزدیک باشد.
میکسر های صدا امروزه در تنوع بسیار بالایی تولید می شوند و هر روز با گذشت زمان و پیشرفت علم، امکانات و قابلیت های بیشتری به میکسرها اضافه می شود. این امکانات افزوده شده در کنسول های میکس صدا می توانند از نوع نرم افزاری و سخت افزاری باشند. به یاد داشته باشید که کنسول میکس غیر از آن که نام تجاری یک محصول است، یک تعریف و یک مفهوم هم به حساب می آید. قبل از هرچیزی برای درک بهتر مفهوم میکسر، قصد داریم تا با چند مثال به تشریح و معرفی کنسول های میکس بپردازیم.
آشنایی ظاهری با میکسر
احتمالا با دستگاه به نام میکسر در جشن های تالار یا هیات های عزاداری رو به رو شده اید، دستگاهی تخت با تعداد زیادی ولوم و کلید که حتما در نگاه اول شما را گیج خواهد کرد اما حقیقت به این پیچیدگی ها هم نیست و اگر منطق آن ها را درک کنیم کار با میکسر می تواند بسیار لذت بخش باشد.
در همه ی کنسول میکس ها بسته به قیمت و مدلی که دارند تعدادی ورودی و تعدادی خروجی وجود دارد، این وجه مشترک همه ی میکسر هاست. اگر کنسول میکس را یک کارخانه در نظر بگیریم، مواد اولیه ی آن سیگنال های ورودی می باشند و محصول نهایی همان چیزیست که از خروجی های دستگاه خارج می شود. موضوع مورد بحث ما در این مقاله، فرآیند هایی است که در این کارخانه ی صدا سازی رخ می دهد تا محصول نهایی درست همان چیزی باشد که ما می خواهیم.
نکته ی خارج از بحث
وظیفه ی میکسر ها ساختن صدا و وظیفه ی پاورآمپلی ها تقویت صدای ساخته شده است.
کنسول های میکس بخصوص میکسر های پیشرفته ی امروز، وظایف بسیار متعددی را انجام می دهند اما مهم ترین نقش آن ها برقراری یک پل ارتباطی میان هر وسیله ی خارجی همچون میکروفن ها، کارت های حافظه، انواع پلیر، ساز ها و بلندگو هاست. در واقع هر صدایی که بخواهد به بلندگو ها برسد ابتدا بایستی به میکسر وارد شود.
کنترل حجم صدا
اگر چه تقویت صدا و حجم آن بر عهده آمپلی فایر است، اما مرکز کنترل حجم صدا در میکسر قرار دارد به عبارتی تقویت اولیه صدا را کنسول میکس انجام می دهد و شما می توانید به کمک آن حجم تک تک صدا های ورودی و خروجی را به کمک میکسر کنترل کنید.
نکته مهم: در میکسر ها هر صدای ورودی دارای یک کانال مجزا می باشد که به کمک امکانات در نظر گرفته شده برای همان لاین، صدا قابل کنترل می باشد.
تنظیمات جنس و افکت صدا در میکسر
جنس صدای خروجی را می توان به کمک امکانات همان لاین به طور مجزا در میکسر کنترل کرد. شما می توانید صدای یک لاین بخصوص را هر طور که می خواهید تنظیم کنیم. می توانید میزان بم بودن آن را افزایش دهید یا فرکانس های بالا را که در برگیرنده ی صدا های زیر و تریبل هستند کم و زیاد کنید.
همچنین می توانید افکت کلی میکسر را بر روی لاین مد نظر کم یا زیاد کنید. در کنسول میکس های متداول بازار، افکت یک امکان نرم افزاری تعریف می شود که می تواند حالت خاصی به صدای شما بدهد. شما به کمک افکت ها می توانید صدای خروجی را برای یک مراسم مذهبی، جشن و یا سخنرانی فضاسازی کنید و میزان این افکت را به طور جداگانه روی هر کانال کم و زیاد کنید. شرکت های ساندکرافت، دایناکورداز بهترین سازندگان کنسول های میکس افکت دیجیتال می باشند.
میکسر در نقش پلیر و رکوردر
میکسر ها امروزه درگاه های ارتباطی متعددی را دارا می باشند که امکان اتصال انواع دیوایس رو فراهم کرده اند، به همین دلیل شما می توانید از کنسول میکس مستقیما به عنوان پلیر استفاده کنید، برای مثال می توان به ورودی USB اشاره کرده که در قالب یک کارت حافظه به میکسر متصل شده و می توان به کمک کلید ها و مانیتور مخصوص فایل های صوتی را مدیریت و پخش کرد.
همچنین خروجی های مخصوص رکوردر که گاها از نوع دیجیتال هم می باشند، امکان ارتباط میان پاور میکسر و انواع رکوردر را فراهم می کند، همچنین برخی کنسول های میکس همچون میکسر های برند JTR دارای سیستم ضبط صدای داخلی هم می باشند که برای این کار تنها کافیست فلش مموری خود را به دستگاه وارد کرده و دکمه قرمز رنگ رکورد را فشار دهید.
در این مقاله سعی کردیم تا به چندتا از مهم ترین کاربرد های یک کنسول میکس اشاره کنیم. قطعا میکسر ها می توانند بحث های تخصصی و دنباله دار فراوانی را همراه دارد که در مقالات بعدی حتما به آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه ی آمپلی فایر به پیش از یک قرن پیش بر می گردد. زمانی که در ایالات متحده، فیزیکدان آمریکایی به نام لی دی فورست می زیست. لی دی فورست در طی سالیان فعالیت خود خدمت های بسیاری در ارتباط بی سیم از خود ارائه کرد و در تکامل اولین رادیو نقش پر رنگی داشت اما جهانیان او را به نام پدر تقویت کننده ها می شناسند. البته پدر تلگراف بی سیم هم یکی دیگر از القاب ایشان است.
همانطور که اشاره شد لی دی فورست اولین تقویت کننده ی سیگنال های الکترونیکی را که از فناوری لامپ خلاء بهره می برد در سال 1906 میلادی به نام خود ثبت کرد، البته در آن زمان کاربرد آمپلی فایر ها همچون امروز تا این حد گسترده و فراگیر نبود و در آن زمان تنها برای تقویت صدای تلفن استفاده می شد.
اولین تقویت کننده ی سیگنال های الکترونیکی ساخته لی دی فورست
از آن زمان تا کنون شرکت های پرشماری دست به تولید تقویت کننده های صوتی زدند و از آن ها در پروژه های بسیاری استفاده کردند که می توان به معروف ترین های آن یعنی آمپلی فایر های گیتار الکتریک، پاور میکسر هاو پاور آمپلی فایر ها اشاره کرد. بعد از همه ی این ها لازم است به یک تعریف اصلی بپردازیم و آن این است:
آمپلی فایر چیست و به چه دردی می خورد؟
در پاسخ به این سوال می توان جواب های بسیاری مطرح کرد و از ابعاد متنوعی آن را مورد بررسی قرار داد اما مهم ترین و ساده ترین توضیحی که وجود دارد را می تواند تقویت سیگنال های صوتی و رساندن آن ها به سطح خوبی براش قابل پخش بودن تعریف کرد.
سیگنال ها به 3 صورت وجود خواهند داشت:
یا به کمک مبدل های فرکانسی که میکروفن نام دارند به طور مستقیم از صدا به سیگنال تبدیل می شوند
به کمک پردازنده های صوتی مثل دستگاه های پخش از دیتا به سیگنال تبدیل می شوند
و یا به کمک سخت افزار هایی همچون میدی کنترلر مستقیما تولید می شوند
هیچ یک از موارد بالا در ابتدا امکان هدایت به بلندگو و پخش شدن را ندارند و برای این کار لازم است تا در چند مرحله تقویت و آماده ی هدایت به سمت اسپیکر ها شوند، حتی تلفن های همراه هم دارای یک آمپلی فایر کوچک اند که صدا را از اسپیکر ها قابل پخش می کند، اما نمی توان آن را به طور مستقیم به یک بلندگو بزرگ متصل کرد، برای این کار لازم است که یک آمپلی فایر دیگر هم در مسیر مابین تلفن همراه و باند قرار بگیرد.
آمپلی فایر ها انواع بسیار بسیار متنوعی دارند و در قالب دستگاه های مختلفی همچون پاورمیکسر، پاور آمپلی فایر، آمپلی فایر های پیجینگ، آمپلی فایر های باند اکتیوو … به ظهور می رسند اما علی رغم تنوعی که دارند، نقش شان یکسان است. حال چه از نوع اهمی باشند و چه از نوع ولتی.
توان آمپلی فایر ها را بر واحد وات اندازه گیری می کنند. هرچه وات آمپلی فایر بیشتر باشد می تواند از بلندگو های بیشتری پشتیبانی کند، البته محاسبات آن ها به این سادگی ها هم نیست و موارد دیگری مثل مقاومت و امپدانس نیز تاثیر گذار خواهند بود.
ساختار آمپلی فایر
در گذشته برای ساخت انواع آمپلی فایر ها از لامپ های خلاء استفاده می شد که اصول کاری آن ها بر پایه داغ شدن کاتد بر اثر اعمال جریان و پرتاب الکترون به سمت آند در یک محیط خلاء طراحی می شد که امکان کنترل جریان، یک سو سازی جریان و قطع و وصل کردن آن را فراهم می کرد که البته دارای مشکلات عدیده ای همچون گرمای بالای لامپ، هدر رفت زیاد انرژی، حجم زیاد و قیمت بالای لامپ ها بود که با ظهور ترانزیستور ها به مرور نقش آن ها کمرنگ شد و جای خود را به ترانزیستور های ارزان و پیشرفته دادند.
امروزه با اوج گرفتن صنعت الکترونیک و به ویژه بازار صوت، استفاده از آمپلی فایر ها در ابعاد متنوع بسیار حائز اهمیت است و هر روز مدل های تازه ای از این دستگاه به بازار عرضه می شود که هریک برای معرفی و بررسی یک مقالهمفصل را طلب می کند. ما در این مقاله سعی کردیم تا شما مخاطبان گرامی را یک قدم به دنیای آمپلی فایر ها نزدیک تر کنیم.
تقریبا همه ی ما با مفهوم باند ها و اسپیکر های صوتی آشنا هستیم و یک تصویر ذهنی از آن ها داریم که ممکن است از داخل یک تالار عروسی، یه مجلس مذهبی، سالن کنسرت و یا حتی اسپیکر های خانگی نشات گرفته باشد، هرچه که هست می توان اینطور گفت که در دنیای صوت هر باندی می تواند از نوع اکتیو یا پسیو باشد.
توضیح خلاصه در مورد باند اکتیو و پسیو
به طور کلی به هر باندی که فاقد آمپلی فایر داخلی باشد و برای راه اندازی نیاز به یک تغذیه کننده ی خارجی همچون پاورمیکسر یا آمپلی فایر داشته باشد باند پسیو اتلاق می شود و در مقابل به هر اسپیکری که دارای آمپلی فایر داخلی باشد و برای راه اندازی مستقیما به برق شهری متصل شود، باند اکتیو می گوییم.
همانطور که در قسمت بالا گفته شد،باندهای اکتیو و پسیو انواع مختلفی دارند که در ادامه ما قصد داریم به سراغ یه سری خاص از آن ها، یعنی باند اکتیو و پسیو برویم. شما این باند ها را معمولا در تالار های عروسی و یا هیات های مذهبی دیده اید.
باند
دنیای باندها بسیار بزرگ و گسترده است، مخصوصا امروزه که سیل عظیمی از برند و اندازه های مختلف در بازار به راه افتاده است که اگرچه امکان خرید با هر بودجه و هر هدفی را ممکن ساخته است اما شاید به همان اندازه هم موجب سردرگمی خریداران شده است. با توجه به این موضوع بحث پیرامون آن ها می تواند نامتناهی و طولانی باشد، اما ما قصد داریم تا به طور خلاصه چندتا از مهم ترین ابعاد آن را برای شما تشریح کنیم.
باند های پسیو در ابعاد و اندازه های مختلفی در بازار وجود دارد که معمولا از 8 اینچ تا 15 اینچ مرسوم است. باند های پسیو می توانند از نوع فول رنج یا 2way باشند که تفاوت شان در دارا بودن ووفر و تیوتر مجزاست. نوع فول رنج تنها یک اسپیکر داخلی دارد و همه ی اصوات از آن ساطع می شوند که اندازه ی ذکر شده در خط بالا به آن اشاره دارد. اما باند ها پسیو 2way از دو بلندگوی مجزا به نام های ووفر و تیوتر تشکیل شده است که اندازه قید شده در خط اول این پاراگراف در حقیقت اندازه ی ووفر این باند هاست. تیوتر ها نیز اندازه های مختلفی دارند که معمولا از 0.75 اینچ تا 3 اینچ در بازار مرسوم است. ووفر های وظیفه پخش صدا های بم و تیوتر ها وظیفه پخش صدا های تریبل و زیر را بر عهده دارند.
البته ناگفته نماند که در باند های 2way حرفه ای، قطعه ی دیگری به نام کراس آور هم وجود دارد که به نوعی فرکانس های دریافتی را به دو گروه فرکانس های بالا و پایین تفکیک می کنند و به تیوتر و ووفر تحویل می دهند. به طور کلی باند های پسیو چه از نوع فول رنج و چه از نوع 2way برای راه اندازی به یک آمپلی فایر یا پاورمیکسر نیاز دارند تا سیگنال های مورد نیاز و نیروی الکتریکی لازم را از آن دریافت کنند. در این گروه از باند ها تمامی کنترل های ممکن روی صدای خروجی باند از میکسر اعمال می شود و باند غیر پخش صدا کار دیگری برای شما انجام نخواهد داد و تنها پل ارتباطی شما یک درگاه بنان یا SpeakOn در پشت اسپیکر خواهد بود.
تمامی آنچه که در مورد ساختار باند ها پسیو گفته شد، در مورد باند های اکتیو نیز وجود دارد، با این تفاوت که آن ها چه از نوع فول رنج و چه از نوع 2way دارای آمپلی فایر داخلی و گاها یک میکسر و اکولایزر جمع و جور می باشد که دریچه ای به یک دنیای متفاوت را به روی شما خواهد گشود. باند های اکتیو مستقیما به برق شهر متصل می شوند و برای راه اندازی تنها نیاز به سیگنال های پردازش شده دارند. همین امر می تواند امکانات بسیار جذابی را به این باند ها اضافه کند، از جمله اتصال مستقیم فلش مموری یا میکروفن به باند که به کمک یک میکسر داخلی ساده امکان پذیر است.
همچنین دسترسی به یک اکولایزر چند لاین فیدری و یا ولوم های تنظیم صدای زیر و بم بر روی باند مسئله ی پیچیده ای نخواهد بود که با در نظر گرفتن همه ی اینا می توان اینطور تعبیر کرد که باند های اکتیو می توانند به تنهایی یک سیستم صوت مستقل و کامل باشند که قابل حمل است و دردسر های متداول سیستم های صوتی را ندارد.
برخی باند های اکتیو دارای باطری داخلی شارژی هم می باشند که در نقش عنصر نهایی و تکمیل کننده ی یک سیستم صوتی تمام عیار و مستقل عمل می کنند و رسما یک باند صوتی را به یک سیستم صوتی تبدیل می کنند.
البته باند های اکتیو هم به کمک درگاه XLR امکان اتصال به میکسر ها و پاورمیکسر ها را دارا می باشند.
میکروفن در بخش اول مقاله ای که تحت عنوان “میکروفن بی سیم” ارائه کردیم، درباره موضوعاتی از قبیل: تاریخچه ی میکروفن های بیسیم، تفاوت بین میکروفن های سیم دار و بی سیم، اجزای تشکیل دهنده ی میکروفن و تکنولوژی VHF و UHF صحبت کردیم و حالا در بخش دوم این مقاله قصد داریم تا ابعاد بیشتری از یک میکروفون بی سیم را بررسی کنیم. در ادامه این صفحه با ما همراه باشید.
میکروفن بیسیم تک کاناله یا دو کاناله؟
این سوال یکی از اصلی ترین پرسش هایی است که پیرامون خرید یا بررسی یک میکروفن بی سیم مطرح می شود. مفهوم کانال در میکروفن های بی سیم می تواند تعابیر مختلفی داشته باشد. یکی از آن تعابیر، تعداد میکروفن های مجزا در یک دستگاه می باشد که معمولا یک یا دو میکروفن جدا از هم است که با ولوم های مجزا تنظیم می شوند و البته در موج های مختلفی کار می کنند.
مفهوم دیگر کانال در میکروفن های بی سیم همانند سایر ابزار وایرلس، به محدوده ی مشخصی از فرکانس ها اطلاق می شود. برای مثال یک میکروفون بی سیم ممکن است 8 کانال مختلف داشته باشد که هریک در بر گیرنده ی طیف خاصی از فرکانس های کاری سیستم می باشد. این تنوع در تعداد کانال کمک می کند تا میکروفن ها در فرکانس های مختلفی کار کنند و در محیطی که فرستنده های دیگری هم وجود دارد، تداخل صورت نگیرد.
میکروفن بیسیم دو کانال دستی JTR-882
تک آنتن یا دو آنتن
وقتی صحبت از ارتباط بی سیم به میان می آید، مشکلات و ایرادات احتمالی آن هم مطرح می شود که باید به فکر آن ها نیز بود. یکی از این نواقص، اشکال در دریافت امواج توسط گیرنده می باشد که علت های فنی فراوانی می تواند داشته باشد، به همین منظور مهندسین بر آن درآمدند تا این مشکل را حل کنند یا حداقل از آن بکاهند، به همین منظور سیستم های دو آنتن را پدید آوردند که از 2 آنتن برای دریافت امواج استفاده می کند. به این صورت که یک برد هوشمند امواج دریافتی از هر دو آنتن را آنالیز می کند و هرکدام که بی عیب و نقص تر باشد را انتخاب می کند. البته گاهی به صورت ترکیبی از هر دو ورودی استفاده می کند تا کیفیت نهایی دچار مشکل نشود.
انواع میکروفن
اگر بخواهیم خیلی خلاصه در این باره توضیح دهیم، باید گفت همه ی میکروفن هایی که در بازار به صورت سیم دار وجود دارند، به صورت بی سیم هم موجود می باشند و فرقی نمی کند که میکروفن از نوع هدمیکی باشد یا یقه ای و یا دستی، از نوع داینامیک باشد یا از نوع خازنی.
همانطور که می توانید میکروفن های خازنی یا کندانسر که در سری بی سیم اغلب از نوع یقه ای و هدمیکی هستند، برای راه اندازی خازن خود نیاز به یک جریان اولیه دارند که از طریق باطری موجود در دستگاه فرستنده (کمری) تامین می شود.
پس می توان اینطور نتیجه گرفت که در همه ی میکروفن ها چه از نوع بی سیم و چه از نوع سیم دار ، دو سیستم مستقل، یعنی سیستم دریافت کننده فرکانس و تبدیل آن به سیگنال های الکترونیکی و سیستم انتقال سیگنال وجود دارد که اولی در هر دو گروه میکروفون های سیم دار و بی سیم مشترک است و یکسان کار می کند، اما در دومی تفاوت هایی وجود دارد.
و در پایان امیدواریم مقاله ی ارائه که در دو بخش تقدیم گردید، توانسته باشد چندی از مهم ترین جنبه های میکروفن های بی سیم را برای مشتریان گرامی تشریح کرده و مفید واقع شده باشد.
باید کم کم پذیرفت که جهان بخش عمده از جذابیت خود را مدیون پیشرفت های علمی در صنعت الکترونیک و به طور خاص صنعت صدا و تصویر می باشد. امروز در این مقاله قصد داریم تا شما را با یکی از جذاب ترین ساخته های دست بشر، یعنی میکروفن و انتقال صدا آشنا کنیم. در مورد میکروفن ها مقالات متعددی نوشتیم و امروز به سراغ میکروفن بی سیم آمدیم تا شما را با بعد دیگری از میکروفن بی سیم سازه ی بشری بیشتر آشنا کنیم و تاثیرات میکروفن بیسیم را بر سهولت بسیاری از فعالیت ها یک بار باهم مرور کنیم. البته قبل از آن می خواهم توضیحات خلاصه ای هم در مورد ساختار و نحوه ی عملکرد میکروفن های بی سیم و اجزای تشکیل دهنده ی یک میکروفون خدمتتان ارائه کنم.
تاریخچه میکروفن های بی سیم
اگرچه اختراع کیت های بی سیم به سال های 1940 میلادی بر می گردد اما تا 17 سال بعد از آن به طور رسمی میکروفن های بی سیم به بازار عرضه نشدند تا نهایتا در سال 1957 برادران شور (shure) در ایالات متحده اولین میکروفن بی سیم با بردی حدود 5 متر را معرفی کردند که هیچگاه به تولید انبوده نرسید و به بازار صدا معرفی نشد تا ژرمن های سنهایزر (Sennheiser) که در آن زمان 12 سالگی کمپانی خصوصی خود را در آلمان جشن می گرفتند بتوانند نام خود را به عنوان اولین عرضه کننده رسمی میکروفن های بی سیم در تاریخ جاودانه کنند.
میکروفن شور مدل 55S
تفاوت میکروفن سیم دار و بی سیم
شاید این عنوان کمی ساده به نظر برسد و همه در پاسخ به تفاوت های این دو گروه بگویند که طبیعتا در دارا بودن سیم با یکدیگر تفاوت دارند که البته صحیح است اما همه ی آن نیست. میکروفن های سیم دار و بی سیم به نحوه ی یکسان فرکانس های صوتی را دریافت و به سیگنال های الکترونیکی تبدیل می کنند اما نحوه ی انتقال آن ها به دستگاه مرکزی صوت یا همان آمپلی فایر بسیار متفاوت است. مسیری که در یک میکروفن سیمی تنها از طریق یک کابل ساده طی می شود، در میکروفن های بی سیم مسیر بسیار پیچیده تری را طی می کند.
اجزای تشکیل دهنده ی یک میکروفن بی سیم
میکروفن: یک گیرنده ی صدا که عملکردی دقیقا شبیه به یک میکروفن سیم دار دارد و به کمک کپسولی یا خازن فرکانس های صوتی را به سیگنال تبدیل می کند.
فرستنده بی سیم: فرستنده ها گاهی یک دستگاه ی خارجی هستند که ابعادی کمتر از یک تلفن همراه دارند و به آن ها کمری میکروفن بی سیم هم گفته می شود. این دستگاه دارای آنتن فرستنده است و از طریق سیم به میکروفن شما متصل می شود. معمولا میکروفن های یقه ای و هدمیکی به دلیل ابعاد و وزن کمی که دارند، فرستنده ی آن ها به صورت کمری در نظر گرفته می شود. اما نوع دیگر فرستنده های بی سیم تنها یک برد الکترونیکی هستند که داخل خود میکروفن قرار می گیرند، مانند میکروفن بی سیم های دستی که فاقد کمری هستند و برد فرستنده داخل خود میکروفن قرار دارد.
فرستنده میکروفن Beyerdynamic Opus 650 Set
گیرنده بی سیم: طبیعتا هر ارسال کننده ای نیاز به یک دریافت کننده هم دارد. میکروفن های بی سیم هم دارای یک گیرنده یا ریسیور هستند که امواج الکترومغناطیسی ارسال شده از طریق فرستنده را از طریق آنتن دریافت و پردازش می کنند. در خروجی ریسیور ها دقیقا سیگنال ها از همان جنسی هستند که در انتهای یک کابل میکروفن سیم دار وجود دارند. البته معمولا در میکروفن های بی سیم به دلیل پردازش های انجام شده روی فرکانس های دریافتی، خروجی می تواند بسیار بهتر و قوی تر از خروجی یک میکروفن سیمی هم باشد.
مسیر ارتباطی بین فرستنده و گیرنده در میکروفن های بی سیم همانطور که اشاره شد از جنس امواج الکترومغناطیسی می باشند که همان امواج به کار برده شده در سیستم های رادیویی، ماکروویو، مادون قرمز و فرابنفش، همینطور نور مرئی هستند، که بسته به طول موج و انرژی و بسامد شان در یک طیف مشخص، نامگذاری می شوند.
در میکروفن های بی سیم معمولا از امواج VHF و UHF برای ایجاد ارتباط استفاده می شود. اما اینکه تفاوت این دو در چیست و کدام یک برتری نسبی دارند را ادامه بررسی می کنیم.
VHF
امواج VHF برای میکروفون های بی سیم در بازه ی 169 تا 216 مگاهرتز قرار دارد. امواج وی اچ اف به دلیل طول موج بلندی که دارند به شکل بهتری در فضا منتشر می شوند و محدوده ی وسیع تری را در بر می گیرند، برای انتقال آن ها به آنتن های بلندتری هم نیاز است و مصرف انرژی کمتری هم دارند. میکروفن هایی که از باند VHF استفاده می کنند در محیط هایی که دید مستقیم میان فرستنده و گیرنده وجود ندارد عملکرد بهتری دارند اما به دلیل نزدیک بودن فرکانس های آن به فرکانس هایی رادیویی و بی سیم ها، امکان گرفتن نویز در آن ها بیشتر است. البته لازم به ذکر است که میکروفن های VHF قیمت کمتری هم دارند.
UHF
امواج UHF برای میکروفون های بیسیم در بازه ی 614 تا 806 مگاهرتز قرار دارد. مهم ترین مشخصه ی امواج یو اچ اف طول موج های کوتاه و انرژی بالای آن هاست که مصرف انرژی بیشتری هم دارند و آنتن های مورد استفاده برای آن از نوع آنتن های کوتاه است که تاثیر منفی بر برد میکروفن خواهد گذاشت اما با در نظر گرفتن پهنای باند 8 برابری نسبت به وی اچ اف، و البته در نظر گرفتن این موضوع که امکان تداخل امواج و نویز در سیستم های UHF بسیار کم است، می تواند گزینه ی بهتر و گران قیمت تری باشد.
اگر همزمان از چند وسیله ی وایرلس استفاده می کنید یا محیط شما تحت یه میدان مغناطیسی قرار دارد، مانند فضای میان بلندگو ها یا ازدیاد وسایل فلزی، میکروفن های UHF به شرطی که دید مناسبی میان فرستنده و گیرنده باشد، می تواند انتخاب بسیار خوبی برای شما باشد.
بحث پیرامون میکروفن های بی سیم بسیار گسترده و جذاب است که امکان جمع آوری همه ی آن در یک مقاله وجود ندارد، پس در اینجا بخش اول “میکروفن های بی سیم” را ه پایان می رسانیم و در بخش دوم این مقاله به ادامه ی بحث خواهیم پرداخت.